니까야 번역 불사 터
Toggle navigation
  • 0
  • 회원가입  |  정보찾기
  • 연구회
    • 인사말씀
    • 지 향
    • 번역 불사 터의 필요성
    • 연결된사이트
    • 후원보시 결산공고
    • 찾아오는 길
  • 마하 위방가
    • 개 요
    • pārājikakaṇḍaṃ
      • verañjakaṇḍaṃ
      • paṭhamapārājikaṃ
      • dutiyapārājikaṃ
      • tatiyapārājikaṃ
      • catutthapārājikaṃ
    • saṅghādisesakaṇḍaṃ
      • sukkavissaṭṭhi
      • kāyasaṃsagga
      • duṭṭhullavācā
      • attakāmapāricariya
      • sañcaritta
      • kuṭikāra
      • vihārakāra
      • duṭṭhadosa
      • dutiyaduṭṭhadosa
      • saṅghabheda
      • bhedānuvattaka
      • dubbaca
      • kuladūsaka
    • aniyatakaṇḍaṃ
      • paṭhamāniyata
      • dutiyāniyata
    • nissaggiyakaṇḍaṃ
      • cīvaravaggo
      • kosiyavaggo 
      • pattavaggo
    • pācittiyakaṇḍaṃ
      • musāvādavaggo
      • bhūtagāmavaggo
      • ovādavaggo
      • bhojanavaggo
      • acelakavaggo
      • surāpānavaggo
      • sappāṇakavaggo
      • sahadhammikavaggo
      • ratanavaggo
    • pāṭidesanīyakaṇḍaṃ
      • paṭhamapāṭidesanīya
      • dutiyapāṭidesanīya
      • tatiyapāṭidesanīya
      • catutthapāṭidesanīya
    • sekhiyakaṇḍaṃ
      • parimaṇḍalavaggo
      • ujjagghikavaggo
      • khambhakatavaggo
      • sakkaccavaggo
      • kabaḷavaggo
      • surusuruvaggo
      • pādukavaggo
    • adhikaraṇasamathā
      • adhikaraṇasamathā
  • 비구니 위방가
    • 개 요
    • pārājikakaṇḍaṃ
      • paṭhamapārājikaṃ
      • dutiyapārājikaṃ
      • tatiyapārājikaṃ
      • catutthapārājikaṃ
    • saṅghādisesakaṇḍaṃ
      • paṭhamasaṅghādisesa
      • dutiyasaṅghādisesa
      • tatiyasaṅghādisesa
      • catutthasaṅghādisesa
      • pañcamasaṅghādisesa
      • chaṭṭhasaṅghādisesa
      • sattamasaṅghādisesa
      • aṭṭhamasaṅghādisesa
      • navamasaṅghādisesa
      • dasamasaṅghādisesa
    • nissaggiyakaṇḍaṃ
      • paṭhama
      • dutiya
      • tatiya
      • catuttha
      • pañcama
      • chaṭṭha
      • sattama
      • aṭṭhama
      • navama
      • dasama
      • ekādasama
      • dvādasama
    • pācittiyakaṇḍaṃ
      • lasuṇavaggo
      • andhakāravaggo
      • naggavaggo
      • tuvaṭṭavaggo
      • cittāgāravaggo
      • ārāmavaggo
      • gabbhinīvaggo
      • kumārībhūtavaggo
      • chattupāhanavaggo
    • pāṭidesanīyakaṇḍaṃ
      • paṭhamapāṭidesanīya
      • dutiyādipāṭidesanīya
    • sekhiyakaṇḍaṃ
      • parimaṇḍalavaggo
      • pādukavaggo
    • adhikaraṇasamathā
      • adhikaraṇasamathā
  • 디가 니까야
    • 개 요
    • 1권-sīlakkhandhavagga
      • 1.brahmajālasuttaṃ
      • 2.sāmaññaphalasuttaṃ
      • 3.ambaṭṭhasuttaṃ
      • 4.soṇadaṇḍasuttaṃ
      • 5.kūṭadantasuttaṃ
      • 6.mahālisuttaṃ
      • 7.jāliyasuttaṃ
      • 8.mahāsīhanādasuttaṃ
      • 9.poṭṭhapādasuttaṃ
      • 10.subhasuttaṃ
      • 11.kevaṭṭasuttaṃ
      • 12.lohiccasuttaṃ
      • 13.tevijjasuttaṃ
    • 2권-mahāvagga
      • 14.mahāpadānasuttaṃ
      • 15.mahānidānasuttaṃ
      • 16.mahāparinibbānasuttaṃ
      • 17.mahāsudassanasuttaṃ
      • 18.janavasabhasuttaṃ
      • 19.mahāgovindasuttaṃ
      • 20.mahāsamayasuttaṃ
      • 21.sakkapañhasuttaṃ
      • 22.mahāsatipaṭṭhānasuttaṃ
      • 23.pāyāsisuttaṃ
    • 3권-pāthikavagga
      • 24.pāthikasuttaṃ
      • 25.udumbarikasuttaṃ
      • 26.cakkavattisuttaṃ
      • 27.aggaññasuttaṃ
      • 28.sampasādanīyasuttaṃ
      • 29.pāsādikasuttaṃ
      • 30.lakkhaṇasuttaṃ
      • 31.siṅgālasuttaṃ
      • 32.āṭānāṭiyasuttaṃ
      • 33.saṅgītisuttaṃ
      • 34.dasuttarasuttaṃ[횡(橫)]
      • 34.dasuttarasuttaṃ[종(縱)]
  • 맛지마 니까야
    • 개 요
    • 1품-mūlapariyāyavaggo
      • 1.mūlapariyāya
      • 2.sabbāsava
      • 3.dhammadāyāda
      • 4.bhayabherava
      • 5.anaṅgaṇa
      • 6.ākaṅkheyya
      • 7.vattha
      • 8.sallekha
      • 9.sammādiṭṭhi
      • 10.mahāsatipaṭṭhāna
    • 2품-sīhanādavaggo
      • 11.cūḷasīhanāda
      • 12.mahāsīhanāda
      • 13.mahādukkhakkhandha
      • 14.cūḷadukkhakkhandha
      • 15.anumāna
      • 16.cetokhila
      • 17.vanapattha
      • 18.madhupiṇḍika
      • 19.dvedhāvitakka
      • 20.vitakkasaṇṭhāna
    • 3품-opammavaggo
      • 21.kakacūpama
      • 22.alagaddūpama
      • 23.vammika
      • 24.rathavinīta
      • 25.nivāpa
      • 26.pāsarāsi
      • 27.cūḷahatthipadopama
      • 28.mahāhatthipadopama
      • 29.mahāsāropama
      • 30.cūḷasāropama
    • 4품-mahāyamakavaggo
      • 31.cūḷagosiṅga
      • 32.mahāgosiṅga
      • 33.mahāgopālaka
      • 34.cūḷagopālaka
      • 35.cūḷasaccaka
      • 36.mahāsaccaka
      • 37.cūḷataṇhāsaṅkhaya
      • 38.mahātaṇhāsaṅkhaya
      • 39.mahāassapura
      • 40.cūḷāssapura
    • 5품-cūḷayamakavaggo
      • 41.sāleyyaka
      • 42.verañjaka
      • 43.mahāvedalla
      • 44.cūḷavedalla
      • 45.cūḷadhammasamādāna
      • 46.mahādhammasamādāna
      • 47.vīmaṃsaka
      • 48.kosambiya
      • 49.brahmanimantanika
      • 50.māratajjanīya
    • 6품-gahapativaggo
      • 51.kandaraka
      • 52.aṭṭhakanāgara
      • 53.sekha
      • 54.potaliya
      • 55.jīvaka
      • 56.upāli
      • 57.kukkuravatika
      • 58.abhayarājakumāra
      • 59.bahuvedanīya
      • 60.apaṇṇaka
    • 7품-bhikkhuvaggo
      • 61.ambalaṭṭhikarāhulovāda
      • 62.mahārāhulovāda
      • 63.cūḷamālukya
      • 64.mahāmālukya
      • 65.bhaddāli
      • 66.laṭukikopama
      • 67.cātuma
      • 68.naḷakapāna
      • 69.goliyāni
      • 70.kīṭāgiri
    • 8품-paribbājakavaggo
      • 71.tevijjavaccha
      • 72.aggivaccha
      • 73.mahāvaccha
      • 74.dīghanakha
      • 75.māgaṇḍiya
      • 76.sandaka
      • 77.mahāsakuludāyi
      • 78.samaṇamuṇḍika
      • 79.cūḷasakuludāyi
      • 80.vekhanasa
    • 9품-rājavaggo
      • 81.ghaṭikāra
      • 82.raṭṭhapāla
      • 83.maghadeva
      • 84.madhura
      • 85.bodhirājakumāra
      • 86.aṅgulimāla
      • 87.piyajātika
      • 88.bāhitika
      • 89.dhammacetiya
      • 90.kaṇṇakatthala
    • 10품-brāhmaṇavaggo
      • 91.brahmāyu
      • 92.sela
      • 93.assalāyana
      • 94.ghoṭamukha
      • 95.caṅkī
      • 96.esukārī
      • 97.dhanañjāni
      • 98.vāseṭṭha
      • 99.subha
      • 100.saṅgārava
    • 11품-devadahavaggo
      • 101.devadaha
      • 102.pañcattaya
      • 103.kinti
      • 104.sāmagāma
      • 105.sunakkhatta
      • 106.āneñjasappāya
      • 107.gaṇakamoggallāna
      • 108.gopakamoggallāna
      • 109.mahāpuṇṇama
      • 110.cūḷapuṇṇama
    • 12품-anupadavaggo
      • 111.anupada
      • 112.chabbisodhana
      • 113.sappurisa
      • 114.sevitabbāsevitabba
      • 115.bahudhātuka
      • 116.isigili
      • 117.mahācattārīsaka
      • 118.ānāpānassati
      • 119.kāyagatāsati
      • 120.saṅkhārupapatti
    • 13품-suññatavaggo
      • 121.cūḷasuññata
      • 122.mahāsuññata
      • 123.acchariyābbhuta
      • 124.bākula
      • 125.dantabhūmi
      • 126.bhūmija
      • 127.anuruddha
      • 128.upakkilesa
      • 129.bālapaṇḍita
      • 130.devadūta
    • 14품-vibhaṅgavaggo
      • 131.bhaddekaratta
      • 132.ānandabhaddekaratta
      • 133.mahākaccānabhaddekaratta
      • 134.lomasakaṅgiyabhaddekaratta
      • 135.cūḷakammavibhaṅga
      • 136.mahākammavibhaṅga
      • 137.saḷāyatanavibhaṅga
      • 138.uddesavibhaṅga
      • 139.araṇavibhaṅga
      • 140.dhātuvibhaṅga
      • 141.saccavibhaṅga
      • 142.dakkhiṇāvibhaṅga
    • 15품-saḷāyatanavaggo
      • 143.anāthapiṇḍikovāda
      • 144.channovāda
      • 145.puṇṇovāda
      • 146.nandakovāda
      • 147.cūḷarāhulovāda
      • 148.chachakka
      • 149.mahāsaḷāyatanika
      • 150.nagaravindeyya
      • 151.piṇḍapātapārisuddhi
      • 152.indriyabhāvanā
  • 상윳따 니까야 1~4권
    • 개 요
    • 1권-sagāthāvaggo
      • 1.devatā
      • 2.devaputta
      • 3.kosala
      • 4.māra
      • 5.bhikkhunī
      • 6.brahma
      • 7.brāhmaṇa
      • 8.vaṅgīsa
      • 9.vana
      • 10.yakkha
      • 11.sakka
    • 2권-nidānavaggo
      • 12.nidāna
      • 13.abhisamaya
      • 14.dhātu
      • 15.anamatagga
      • 16.kassapa
      • 17.lābhasakkāra
      • 18.rāhula
      • 19.lakkhaṇa
      • 20.opamma
      • 21.bhikkhu
    • 3권-khandhavaggo
      • 22.khandha
      • 23.rādha
      • 24.diṭṭhi
      • 25.okkanta
      • 26.uppāda
      • 27.kilesa
      • 28.sāriputta
      • 29.nāga
      • 30.supaṇṇa
      • 31.gandhabbakāya
      • 32.valāhaka
      • 33.vacchagotta
      • 34.jhāna
    • 4권-saḷāyatanavaggo
      • 35.saḷāyatana(1)
      • 35.saḷāyatana(2)
      • 36.vedanā
      • 37.mātugāma
      • 38.jambukhādaka
      • 39.sāmaṇḍaka
      • 40.moggallāna
      • 41.citta
      • 42.gāmaṇi
      • 43.asaṅkhata
      • 44.abyākata
  • 상윳따 니까야 5권
    • 개 요
    • 45.magga
      • avijjā
      • vihāra
      • micchatta
      • paṭipatti
      • aññatitthiyapeyyāla
      • sūriyapeyyāla
      • ekadhammapeyyāla
      • dutiyaekadhammapeyyāla
      • gaṅgāpeyyāla
      • dutiyagaṅgāpeyyāla
      • appamādapeyyāla
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
    • 46.bojjhaṅga(1)
      • pabbata
      • gilāna
      • udāyi
      • nīvaraṇa
      • cakkavatti
      • sākaccha
      • ānāpāna
      • nirodhavaggo 
    • 46.bojjhaṅga(2)
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
      • punagaṅgāpeyyāla
      • punāppamāda
      • punabalakaraṇīya
      • punaesanā
      • punaogha
    • 47.satipaṭṭhāna
      • ambapāli
      • nālanda
      • sīlaṭṭhiti
      • ananussuta
      • amata
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
    • 48.indriya
      • suddhika
      • mudutara
      • chaḷindriya
      • sukhindriya
      • jarā
      • sūkarakhata
      • bodhipakkhiya
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
    • 49.sammappadhāna
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
    • 50.bala
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • ogha
      • gaṅgāpeyyāla
      • esanā
      • ogha
    • 51.iddhipāda
      • cāpāla
      • pāsādakampana
      • ayoguḷa
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
    • 52.anuruddha
      • rahogata
      • ogha
    • 53.jhāna
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
    • 54.ānāpāna
      • ekadhamma
      • dutiya
    • 55.sotāpatti
      • veḷudvāra
      • rājakārāma
      • saraṇāni
      • puññābhisanda
      • sagāthakapuññābhisanda
      • sappañña
      • mahāpañña
    • 56.sacca
      • samādhi
      • dhammacakkappavattana
      • koṭigāma
      • sīsapāvana
      • papāta
      • abhisamaya
      • paṭhamāamakadhaññapeyyāla
      • dutiyāamakadhaññapeyyāla
      • tatiyāamakadhaññapeyyāla
      • catutthāamakadhaññapeyyāla
      • pañcagatipeyyāla
  • 앙굿따라 니까야1~4모음
    • 개 요
    • ekakanipātapāḷi(1모음-1)
      • rūpādi
      • nīvaraṇappahāna
      • akammaniya
      • adanta
      • paṇihitāccha
      • accharāsaṅghāta
      • vīriyārambhādi
      • kalyāṇamittādi
      • pamādādi
      • dutiyapamādādi
    • ekakanipātapāḷi(1모음-2)
      • adhamma
      • anāpatti
      • ekapuggala
      • etadagga
      • aṭṭhānapāḷi
      • ekadhammapāḷi
      • pasādakaradhamma
      • aparāccharāsaṅghāta
      • kāyagatāsati
      • amata
    • dukanipātapāḷi(2모음-1)
      • kammakaraṇa
      • adhikaraṇa
      • bāla
      • samacitta
      • parisa
      • puggala
      • sukha
      • sanimitta
      • dhamma
      • bāla
    • dukanipātapāḷi(2모음-2)
      • āsāduppajaha
      • āyācana
      • dāna
      • santhāra
      • samāpatti
      • kodhapeyyālaṃ
      • akusalapeyyālaṃ
      • vinayapeyyālaṃ
      • rāgapeyyālaṃ
    • tikanipātapāḷi(3모음-1)
      • bāla
      • rathakāra
      • puggala
      • devadūta
      • cūḷa
      • brāhmaṇa
      • mahā
      • ānanda
      • samaṇa
      • loṇakapalla
    • tikanipātapāḷi(3모음-2)
      • sambodha
      • āpāyika
      • kusināra
      • yodhājīva
      • maṅgala
      • acelaka
      • kammapathapeyyālaṃ
      • rāgapeyyālaṃ
    • catukkanipātapāḷi(4모음-1)
      • bhaṇḍagāma
      • cara
      • uruvela
      • cakka
      • rohitassa
      • puññābhisanda
      • pattakamma
      • apaṇṇaka
      • macala
      • asura
    • catukkanipātapāḷi(4모음-2)
      • valāhaka
      • kesi
      • bhaya
      • puggala
      • ābhā
      • indriya
      • paṭipadā
      • sañcetaniya
      • brāhmaṇa
      • mahā
    • catukkanipātapāḷi(4모음-3)
      • sappurisa
      • parisā
      • duccarita
      • kamma
      • āpattibhaya
      • abhiññā
      • kammapatha
      • rāgapeyyālaṃ
  • 앙굿따라 니까야5~11모음
    • 개 요
    • pañcakanipātapāḷi(5모음-1)
      • sekhabala
      • bala
      • pañcaṅgika
      • sumana
      • muṇḍarāja
      • nīvaraṇa
      • saññā
      • yodhājīva
      • thera
      • kakudha
    • pañcakanipātapāḷi(5모음-2)
      • phāsuvihāra
      • andhakavinda
      • gilāna
      • rāja
      • tikaṇḍakī
      • saddhamma
      • āghāta
      • upāsaka
      • arañña
      • brāhmaṇa
    • pañcakanipātapāḷi(5모음-3)
      • kimila
      • akkosaka
      • dīghacārika
      • āvāsika
      • duccarita
      • upasampadā
      • sammutipeyyālaṃ
      • sikkhāpadapeyyālaṃ
      • rāgapeyyālaṃ
    • chakkanipātapāḷi(6모음)
      • āhuneyya
      • sāraṇīya
      • anuttariya
      • devatā
      • dhammika
      • mahā
      • devatā
      • arahatta
      • sīti
      • ānisaṃsa
      • tika
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
    • sattakanipātapāḷi(7모음)
      • dhana
      • anusaya
      • vajjisattaka
      • devatā
      • mahāyañña
      • abyākata
      • mahā
      • vinaya
      • samaṇa
      • āhuneyya
      • rāgapeyyālaṃ
    • aṭṭhakanipātapāḷi(8모음)
      • mettā
      • mahā
      • gahapati
      • dāna
      • uposatha
      • gotamī
      • bhūmicāla
      • yamaka
      • sati
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
    • navakanipātapāḷi(9모음)
      • sambodhi
      • sīhanāda
      • sattāvāsa
      • mahā
      • sāmañña
      • khema
      • satipaṭṭhāna
      • sammappadhāna
      • iddhipāda
      • rāgapeyyālaṃ
    • dasakanipātapāḷi(10모음-1)
      • ānisaṃsa
      • nātha
      • mahā
      • upāli
      • akkosa
      • sacitta
      • yamaka
      • ākaṅkha
      • thera
      • upāli
    • dasakanipātapāḷi(10모음-2)
      • samaṇasaññā
      • paccorohaṇi
      • parisuddha
      • sādhu
      • ariya
      • puggala
      • jāṇussoṇi
      • sādhu
      • ariyamagga
      • aparapuggala
      • karajakāya
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
    • ekādasakanipātapāḷi(11모음)
      • nissaya
      • anussati
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
  • 쿳다까 니까야
    • 개 요
    • suttanipātapāḷi
      • 1.uragavaggo
      • 2.cūḷavaggo
      • 3.mahāvaggo
      • 4.aṭṭhakavaggo
      • 5.pārāyanavaggo
    • dhammapadapāḷi(1)
      • 1.yamakavaggo
      • 2.appamādavaggo
      • 3.cittavaggo
      • 4.pupphavaggo
      • 5.bālavaggo
      • 6.paṇḍitavaggo
      • 7.arahantavaggo
      • 8.sahassavaggo
      • 9.pāpavaggo
      • 10.daṇḍavaggo
      • 11.jarāvaggo
      • 12.attavaggo
      • 13.lokavaggo
    • dhammapadapāḷi(2)
      • 14.buddhavaggo
      • 15.sukhavaggo
      • 16.piyavaggo
      • 17.kodhavaggo
      • 18.malavaggo
      • 19.dhammaṭṭhavaggo
      • 20.maggavaggo
      • 21.pakiṇṇakavaggo
      • 22.nirayavaggo
      • 23.nāgavaggo
      • 24.taṇhāvaggo
      • 25.bhikkhuvaggo
      • 26.brāhmaṇavaggo
  • 커뮤니티
    • 소식/공지사항
    • 법우회
    • 갤러리
    • 자유게시판
    • 묻고답하기
Facebook Twitter GooglePlus KakaoStory NaverBand

디가 니까야

홈 > 디가 니까야 > 14.mahāpadānasuttaṃ

14.mahāpadānasuttaṃ

1. mahāpadānasuttaṃ, pubbenivāsapaṭisaṃyuttakathā (DN 14.1-대전기경, 이전의 삶…

0 4 07.05 20:01
0 DN 14.1-대전기경, 이전의 삶과 관련한 이야기mahāpadānasuttaṃ, pubbenivāsapaṭisaṃyuttakathā.hwpx (90.0K)   6일전

1. mahāpadānasuttaṃ, pubbenivāsapaṭisaṃyuttakathā (DN 14.1-대전기경, 이전의 삶과 관련한 이야기)


1. evaṃ me sutaṃ — ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme karerikuṭikāyaṃ. atha kho sambahulānaṃ bhikkhūnaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ karerimaṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ pubbenivāsapaṭisaṃyuttā dhammī kathā udapādi — “itipi pubbenivāso, itipi pubbenivāso”ti.


이렇게 나는 들었다. ― 한때 세존은 사왓티에서 제따와나 아나타삔디까 사원에 있는 카리라 나무 근처의 작은 거처에 머물렀다. 그때 오후에 탁발을 마치고 돌아와 카리라 나무 근처의 둥근 천막에 함께 모인 많은 비구는 ‘이전의 삶은 이랬고, 이전의 삶은 이랬다.’라고 이전의 삶과 관련한 법의 이야기를 하고 있었다.


2. assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya tesaṃ bhikkhūnaṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. atha kho bhagavā uṭṭhāyāsanā yena karerimaṇḍalamāḷo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi, nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi — “kāyanuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā; kā ca pana vo antarākathā vippakatā”ti?


세존이 청정하고 인간을 넘어선 천이통(天耳通)으로 그 비구들의 이런 우정의 대화를 들었다. 그러자 세존은 자리에서 일어나 카리라 나무 근처의 둥근 천막으로 갔다. 가서는 준비된 자리에 앉았다. 앉은 뒤에 세존은 비구들에게 말했다. — “비구들이여, 무슨 이야기를 위해 지금 여기에 함께 앉았는가? 그대들 간에 끝내지 못한 이야기는 무엇인가?”라고. 


evaṃ vutte te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ — “idha, bhante, amhākaṃ pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantānaṃ karerimaṇḍalamāḷe sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ pubbenivāsapaṭisaṃyuttā dhammī kathā udapādi — ‘itipi pubbenivāso itipi pubbenivāso’ti. ayaṃ kho no, bhante, antarākathā vippakatā. atha bhagavā anuppatto”ti.


이렇게 말했을 때, 그 비구들은 세존에게 이렇게 말했다. ― “여기 대덕이시여, 저희는 오후에 탁발을 마치고 돌아와 카리라 나무 근처의 둥근 천막에 함께 모여 ‘이전의 삶은 이랬고, 이전의 삶은 이랬다.’라고 이전의 삶과 관련한 법의 이야기를 하고 있었습니다. 대덕이시여, 저희 간의 이 이야기는 끝나지 않았습니다. 그런데 세존께서 도착하셨습니다.”라고.


3. “iccheyyātha no tumhe, bhikkhave, pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ sotun”ti? “etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo; yaṃ bhagavā pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ kareyya, bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī”ti. “tena hi, bhikkhave, suṇāthasādhukaṃ manasi karotha bhāsissāmī”ti. “evaṃ, bhante”ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. bhagavā etadavoca —


“비구들이여, 그대들은 이전의 삶과 관련한 법의 이야기를 듣고 싶은가?” “세존께서 이전의 삶과 관련한 법의 이야기를 하시기에, 세존이시여, 지금이 적당한 때입니다. 선서시여, 지금이 적당한 때입니다. 세존에게 듣고 비구들은 명심할 것입니다.” “그렇다면 비구들이여, 듣고 잘 사고하라. 나는 말할 것이다.” “알겠습니다, 대덕이시여.”라고 그 비구들은 세존에게 대답했다. 세존은 이렇게 말했다. ―


4. “ito so, bhikkhave, ekanavutikappe yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. ito so, bhikkhave, ekatiṃse kappe yaṃ sikhī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. tasmiññeva kho, bhikkhave, ekatiṃse kappe vessabhū bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. imasmiññeva kho, bhikkhave, bhaddakappe kakusandho bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. imasmiññeva kho, bhikkhave, bhaddakappe koṇāgamano bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. imasmiññeva kho, bhikkhave, bhaddakappe kassapo bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. imasmiññeva kho, bhikkhave, bhaddakappe ahaṃ etarahi arahaṃ sammāsambuddho loke uppanno.


“비구들이여, 지금으로부터 91겁 전에 위빳시 세존-아라한-정등각이 세상에 출현했다. 비구들이여, 지금으로부터 31겁 전에 시키 세존-아라한-정등각이 세상에 출현했다. 비구들이여, 마찬가지 31겁 전에 웻사부 세존-아라한-정등각이 세상에 출현했다. 비구들이여, 이 상서로운 겁에 까구산다 세존-아라한-정등각이 세상에 출현했다. 비구들이여, 이 상서로운 겁에 꼬나가마나 세존-아라한-정등각이 세상에 출현했다. 비구들이여, 이 상서로운 겁에 깟사빠 세존-아라한-정등각이 세상에 출현했다. 비구들이여, 이 상서로운 겁에 지금의 세존-아라한-정등각인 내가 세상에 출현했다. 


5. “vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. sikhī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. vessabhū, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. kakusandho, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi, brāhmaṇakule udapādi. koṇāgamano, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi, brāhmaṇakule udapādi. kassapo, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho brāhmaṇo jātiyā ahosi, brāhmaṇakule udapādi. ahaṃ, bhikkhave, etarahi arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosiṃ, khattiyakule uppanno.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각은 끄샤뜨리야 태생이고, 끄샤뜨리야 가문에 태어났다. 비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각은 끄샤뜨리야 태생이고, 끄샤뜨리야 가문에 태어났다. 비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각은 끄샤뜨리야 태생이고, 끄샤뜨리야 가문에 태어났다. 비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각은 바라문 태생이고, 바라문 가문에 태어났다. 비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각은 바라문 태생이고, 바라문 가문에 태어났다. 비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각은 바라문 태생이고, 바라문 가문에 태어났다. 비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나는 끄샤뜨리야 태생이고, 끄샤뜨리야 가문에 태어났다.


6. “vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. sikhī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. vessabhū, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. kakusandho, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi. koṇāgamano, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi. kassapo, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho kassapo gottena ahosi. ahaṃ, bhikkhave, etarahi arahaṃ sammāsambuddho gotamo gottena ahosiṃ.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각은 성이 꼰단냐였다. 비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각은 성이 꼰단냐였다. 비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각은 성이 꼰단냐였다. 비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각은 성이 깟사빠였다. 비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각은 성이 깟사빠였다. 비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각은 성이 깟사빠였다. 비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나는 성이 고따마이다.


7. “vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa sattativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa saṭṭhivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa cattālīsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tiṃsavassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vīsativassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. mayhaṃ, bhikkhave, etarahi appakaṃ āyuppamāṇaṃ parittaṃ lahukaṃ; yo ciraṃ jīvati, so vassasataṃ appaṃ vā bhiyyo.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 수명의 기준은 8만 년이었다. 비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각에게 수명의 기준은 7만 년이었다. 비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각에게 수명의 기준은 6만 년이었다. 비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각에게 수명의 기준은 4만 년이었다. 비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각에게 수명의 기준은 3만 년이었다. 비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각에게 수명의 기준은 2만 년이었다. 비구들이여, 지금의 나에게 수명의 기준은 짧고 보잘것없고 빨라서 오래 살아봐야 백 년의 안팎이다.


8. “vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho. sikhī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho puṇḍarīkassa mūle abhisambuddho. vessabhū, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sālassa mūle abhisambuddho. kakusandho, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho sirīsassa mūle abhisambuddho. koṇāgamano, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho udumbarassa mūle abhisambuddho. kassapo, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho nigrodhassa mūle abhisambuddho. ahaṃ, bhikkhave, etarahi arahaṃ sammāsambuddho assatthassa mūle abhisambuddho.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각은 빠딸리 나무 아래서 깨달았다. 비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각은 뿐다리까 나무 아래서 깨달았다. 비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각은 살라 나무 아래서 깨달았다. 비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각은 시리사 나무 아래서 깨달았다. 비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각은 우둠바라 나무 아래서 깨달았다. 비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각은 니그로다 나무 아래서 깨달았다. 비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나는 앗삿타 나무 아래서 깨달았다.


9. “vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa abhibhūsambhavaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa soṇuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa vidhurasañjīvaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bhiyyosuttaraṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tissabhāradvājaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. mayhaṃ, bhikkhave, etarahi sāriputtamoggallānaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게는 칸다와 띳사라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있었다. 비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각에게는 아비부와 삼바와라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있었다. 비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각에게는 소나와 웃따라라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있었다. 비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각에게는 위두라와 산지와라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있었다. 비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각에게는 비요사와 웃따라라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있었다. 비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각에게는 띳사와 바라드와자라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있었다. 비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나에게는 사리뿟따와 목갈라나라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있다.


10. “vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni. vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임이 셋이 있었다. 하나의 모임은 비구가 680만이었고, 하나의 모임은 비구가 십만이었고, 하나의 모임은 비구가 팔만이었다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임은 이렇게 셋이 있었는데, 모두 번뇌 다한 자들이었다. 


“sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sattatibhikkhusahassāni. sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.


비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임이 셋이 있었다. 하나의 모임은 비구가 십만이었고, 하나의 모임은 비구가 팔만이었고, 하나의 모임은 비구가 칠만이었다. 비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임은 이렇게 셋이 있었는데, 모두 번뇌 다한 자들이었다. 


“vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sattatibhikkhusahassāni, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi saṭṭhibhikkhusahassāni. vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.


비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임이 셋이 있었다. 하나의 모임은 비구가 팔만이었고, 하나의 모임은 비구가 칠만이었고, 하나의 모임은 비구가 육만이었다. 비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임은 이렇게 셋이 있었는데, 모두 번뇌 다한 자들이었다. 


“kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi cattālīsabhikkhusahassāni. kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.


비구들이여, 까구산다 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임이 하나가 있었는데, 비구가 사만이었다. 비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임은 이렇게 하나가 있었는데, 모두 번뇌 다한 자들이었다. 


“koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi tiṃsabhikkhusahassāni. koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.


비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임이 하나가 있었는데, 비구가 삼만이었다. 비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임은 이렇게 하나가 있었는데, 모두 번뇌 다한 자들이었다. 


“kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi vīsatibhikkhusahassāni. kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.


비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임이 하나가 있었는데, 비구가 이만이었다. 비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임은 이렇게 하나가 있었는데, 모두 번뇌 다한 자들이었다. 


“mayhaṃ, bhikkhave, etarahi eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aḍḍhateḷasāni bhikkhusatāni. mayhaṃ, bhikkhave, ayaṃ eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ.


비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나에게 제자들의 모임이 하나가 있는데, 비구가 1250이다. 비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나에게 제자들의 모임은 이렇게 하나가 있는데, 모두 번뇌 다한 자들이다. 


11. “vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa khemaṅkaro nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa upasanto nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa buddhijo nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa sotthijo nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa sabbamitto nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. mayhaṃ, bhikkhave, etarahi ānando nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 아소까라는 시중드는 비구가 있었는데, 으뜸의 시자(侍子)였다. 비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각에게 케망까라라는 시중드는 비구가 있었는데, 으뜸의 시자였다. 비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각에게 우빠산따라는 시중드는 비구가 있었는데, 으뜸의 시자였다. 비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각에게 붇디자라는 시중드는 비구가 있었는데, 으뜸의 시자였다. 비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각에게 솟티자라는 시중드는 비구가 있었는데, 으뜸의 시자였다. 비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각에게 삽바밋따라는 시중드는 비구가 있었는데, 으뜸의 시자였다. 비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나에게 아난다라는 시중드는 비구가 있는데, 으뜸의 시자이다. 


12. “vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi. bandhumatī nāma devī mātā ahosi janetti. bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.


비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 반두마 왕이라는 아버지와 반두마띠 왕비라는 낳아주신 어머니가 있었다. 반두마 왕에게 수도는 반두마띠라는 도시였다.


“sikhissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa aruṇo nāma rājā pitā ahosi. pabhāvatī nāma devī mātā ahosi janetti. aruṇassa rañño aruṇavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.


비구들이여, 시키 세존-아라한-정등각에게 아루나 왕이라는 아버지와 빠바와띠 왕비라는 낳아주신 어머니가 있었다. 아루나 왕에게 수도는 아루나와띠라는 도시였다.


“vessabhussa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa suppatito nāma rājā pitā ahosi. vassavatī nāma devī mātā ahosi janetti. suppatitassa rañño anomaṃ nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.


비구들이여, 웻사부 세존-아라한-정등각에게 숩빠띠따 왕이라는 아버지와 왓사와띠 왕비라는 낳아주신 어머니가 있었다. 숩빠띠따 왕에게 수도는 아노마라는 도시였다.


“kakusandhassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa aggidatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi. visākhā nāma brāhmaṇī mātā ahosi janetti. tena kho pana, bhikkhave, samayena khemo nāma rājā ahosi. khemassa rañño khemavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.


비구들이여, 까꾸산다 세존-아라한-정등각에게 악기닷따 바라문이라는 아버지와 위사카 바라문 여인이라는 낳아주신 어머니가 있었다. 그리고 비구들이여, 그때 케마라는 왕이 있었다. 케마 왕에게 수도는 케마와띠라는 도시였다.


“koṇāgamanassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa yaññadatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi. uttarā nāma brāhmaṇī mātā ahosi janetti. tena kho pana, bhikkhave, samayena sobho nāma rājā ahosi. sobhassa rañño sobhavatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.


비구들이여, 꼬나가마나 세존-아라한-정등각에게 얀냐닷따 바라문이라는 아버지와 웃따라 바라문 여인이라는 낳아주신 어머니가 있었다. 그리고 비구들이여, 그때 소바라는 왕이 있었다. 소바 왕에게 수도는 소바와띠라는 도시였다.


“kassapassa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa brahmadatto nāma brāhmaṇo pitā ahosi. dhanavatī nāma brāhmaṇī mātā ahosi janetti. tena kho pana, bhikkhave, samayena kikī nāma rājā ahosi. kikissa rañño bārāṇasī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.


비구들이여, 깟사빠 세존-아라한-정등각에게 브라흐마닷따 바라문이라는 아버지와 다나와띠 바라문 여인이라는 낳아주신 어머니가 있었다. 그리고 비구들이여, 그때 끼끼라는 왕이 있었다. 끼끼 왕에게 수도는 바라나시라는 도시였다.


“mayhaṃ, bhikkhave, etarahi suddhodano nāma rājā pitā ahosi. māyā nāma devī mātā ahosi janetti. kapilavatthu nāma nagaraṃ rājadhānī ahosī”ti. idamavoca bhagavā, idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanā vihāraṃ pāvisi.


비구들이여, 지금의 세존-아라한-정등각인 나에게 숟도다나 왕이라는 아버지와 마야 왕비라는 낳아주신 어머니가 있었다. 수도는 까삘라왓투라는 도시이다.”라고. 세존은 이렇게 말했다. 선서께서는 이렇게 말한 뒤에 자리에서 일어나 거처로 들어갔다.


13. atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ acirapakkantassa bhagavato ayamantarākathā udapādi — “acchariyaṃ, āvuso, abbhutaṃ, āvuso, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā. yatra hi nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarissati, nāmatopi anussarissati, gottatopi anussarissati, āyuppamāṇatopi anussarissati, sāvakayugatopi anussarissati, sāvakasannipātatopi anussarissati — ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’”ti.


세존이 들어가고 오래지 않아서 그 비구들은 이런 대화를 했다. ― “참으로 놀랍습니다, 도반들이여. 참으로 신기합니다, 도반들이여. 여래에게는 큰 신통과 큰 위엄이 있습니다. 참으로 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억할 것이고, 이름으로도 기억할 것이고, 성으로도 기억할 것이고, 수명의 기준으로도 기억할 것이고, 한 쌍의 제자로도 기억할 것이고, 제자들의 모임으로도 기억할 것입니다. 


“kiṃ nu kho, āvuso, tathāgatasseva nu kho esā dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati — ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti, udāhu devatā tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ, yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati — ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’”ti. ayañca hidaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ antarākathā vippakatā hoti.


도반들이여, 참으로 여래에게 이 법의 요소가 잘 꿰뚫어진 것입니까? 법의 요소가 잘 꿰뚫어졌기 때문에 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억하고, 이름으로도 기억하고, 성으로도 기억하고, 수명의 기준으로도 기억하고, 한 쌍의 제자로도 기억하고, 제자들의 모임으로도 기억합니까?


아니면 신들이 여래에게 이 의미를 말해준 것입니까? 그래서 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억하고, 이름으로도 기억하고, 성으로도 기억하고, 수명의 기준으로도 기억하고, 한 쌍의 제자로도 기억하고, 제자들의 모임으로도 기억합니까?”라고. 그리고 그 비구들 간의 이 이야기는 끝나지 않았다.


14. atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena karerimaṇḍalamāḷo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi — “kāyanuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā; kā ca pana vo antarākathā vippakatā”ti?


그때 저녁에 홀로 머묾에서 나온 세존이 카리라 나무 근처의 둥근 천막으로 왔다. 와서는 준비된 자리에 앉았다. 앉은 뒤에 세존은 비구들에게 말했다. — “비구들이여, 무슨 이야기를 위해 지금 여기에 함께 앉았는가? 그대들 간에 끝내지 못한 이야기는 무엇인가?”라고.


evaṃ vutte te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ — “idha, bhante, amhākaṃ acirapakkantassa bhagavato ayaṃ antarākathā udapādi — ‘acchariyaṃ, āvuso, abbhutaṃ, āvuso, tathāgatassa mahiddhikatā mahānubhāvatā, yatra hi nāma tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarissati, nāmatopi anussarissati, gottatopi anussarissati, āyuppamāṇatopi anussarissati, sāvakayugatopi anussarissati, sāvakasannipātatopi anussarissati — “evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī”ti. kiṃ nu kho, āvuso, tathāgatasseva nu kho esā dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati — “evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī”ti. udāhu devatā tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ, yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati — ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti? ayaṃ kho no, bhante, antarākathā vippakatā, atha bhagavā anuppatto”ti.


이렇게 말했을 때, 그 비구들은 세존에게 이렇게 말했다. ― “여기 대덕이시여, 저희는 세존께서 들어가시고 오래지 않아서 이런 대화를 했습니다. ― “참으로 놀랍습니다, 도반들이여. 참으로 신기합니다, 도반들이여. 여래에게는 큰 신통과 큰 위엄이 있습니다. 참으로 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억할 것이고, 이름으로도 기억할 것이고, 성으로도 기억할 것이고, 수명의 기준으로도 기억할 것이고, 한 쌍의 제자로도 기억할 것이고, 제자들의 모임으로도 기억할 것입니다.’라고.


도반들이여, 참으로 여래에게 이 법의 요소가 잘 꿰뚫어진 것입니까? 법의 요소가 잘 꿰뚫어졌기 때문에 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억하고, 이름으로도 기억하고, 성으로도 기억하고, 수명의 기준으로도 기억하고, 한 쌍의 제자로도 기억하고, 제자들의 모임으로도 기억합니까?


아니면 신들이 여래에게 이 의미를 말해준 것입니까? 그래서 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억하고, 이름으로도 기억하고, 성으로도 기억하고, 수명의 기준으로도 기억하고, 한 쌍의 제자로도 기억하고, 제자들의 모임으로도 기억합니까?”라고.” 그리고 저희 간의 이 이야기가 끝나지 않았는데, 세존께서 오셨습니다.”라고.


15. “tathāgatassevesā, bhikkhave, dhammadhātu suppaṭividdhā, yassā dhammadhātuyā suppaṭividdhattā tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati — ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti. devatāpi tathāgatassa etamatthaṃ ārocesuṃ, yena tathāgato atīte buddhe parinibbute chinnapapañce chinnavaṭume pariyādinnavaṭṭe sabbadukkhavītivatte jātitopi anussarati, nāmatopi anussarati, gottatopi anussarati, āyuppamāṇatopi anussarati, sāvakayugatopi anussarati, sāvakasannipātatopi anussarati — ‘evaṃjaccā te bhagavanto ahesuṃ itipi, evaṃnāmā evaṃgottā evaṃsīlā evaṃdhammā evaṃpaññā evaṃvihārī evaṃvimuttā te bhagavanto ahesuṃ itipī’ti.


“여래에게 이 법의 요소가 잘 꿰뚫어졌다. 법의 요소가 잘 꿰뚫어졌기 때문에 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억하고, 이름으로도 기억하고, 성으로도 기억하고, 수명의 기준으로도 기억하고, 한 쌍의 제자로도 기억하고, 제자들의 모임으로도 기억한다.


신들도 여래에게 이 의미를 말해주었다. 그래서 여래는 완전히 꺼진 분, 희론을 끊은 분, 경로를 끊은 분, 윤회를 끝낸 분, 모든 괴로움을 극복한 과거의 부처님들에 대해 ‘그 세존들에게 이런 태어남이 있었다고도, 세존들에게 이런 이름, 이런 성, 이런 계, 이런 법, 이런 지혜, 이런 머묾, 이런 해탈이 있었다고도.’라고 태어남으로도 기억하고, 이름으로도 기억하고, 성으로도 기억하고, 수명의 기준으로도 기억하고, 한 쌍의 제자로도 기억하고, 제자들의 모임으로도 기억한다.


“iccheyyātha no tumhe, bhikkhave, bhiyyosomattāya pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ sotun”ti? “etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo; yaṃ bhagavā bhiyyosomattāya pubbenivāsapaṭisaṃyuttaṃ dhammiṃ kathaṃ kareyya, bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī”ti. “tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī”ti. “evaṃ, bhante”ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. bhagavā etadavoca —


비구들이여, 그대들은 이전의 삶과 관련한 법의 이야기를 더 많이 듣기를 원하는가?” “세존께서 이전의 삶과 관련한 법의 이야기를 더 많이 하시기에, 세존이시여, 지금이 적당한 때입니다. 선서시여, 지금이 적당한 때입니다. 세존에게 듣고 비구들은 명심할 것입니다.” “그렇다면 비구들이여, 듣고 잘 사고하라. 나는 말할 것이다.” “알겠습니다, 대덕이시여.”라고 그 비구들은 세존에게 대답했다. 세존은 이렇게 말했다. ―

 

16. “ito so, bhikkhave, ekanavutikappe yaṃ vipassī bhagavā arahaṃ sammāsambuddho loke udapādi. vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho khattiyo jātiyā ahosi, khattiyakule udapādi. vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho koṇḍañño gottena ahosi. vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asītivassasahassāni āyuppamāṇaṃ ahosi. vipassī, bhikkhave, bhagavā arahaṃ sammāsambuddho pāṭaliyā mūle abhisambuddho. vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa khaṇḍatissaṃ nāma sāvakayugaṃ ahosi aggaṃ bhaddayugaṃ. vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ. eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi aṭṭhasaṭṭhibhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi bhikkhusatasahassaṃ, eko sāvakānaṃ sannipāto ahosi asītibhikkhusahassāni. vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa ime tayo sāvakānaṃ sannipātā ahesuṃ sabbesaṃyeva khīṇāsavānaṃ. vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa asoko nāma bhikkhu upaṭṭhāko ahosi aggupaṭṭhāko. vipassissa, bhikkhave, bhagavato arahato sammāsambuddhassa bandhumā nāma rājā pitā ahosi. bandhumatī nāma devī mātā ahosi janetti. bandhumassa rañño bandhumatī nāma nagaraṃ rājadhānī ahosi.


“비구들이여, 지금으로부터 91겁 전에 그분 위빳시 세존-아라한-정등각이 세상에 출현했다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각은 끄샤뜨리야 태생이고, 끄샤뜨리야 가문에 태어났다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각은 성이 꼰단냐이다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 수명의 기준은 8만 년이었다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각은 빠딸리 나무 아래서 깨달았다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게는 칸다와 띳사라는 한 쌍의 상서로운 으뜸 제자가 있었다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임이 셋이 있었다. 하나의 모임은 비구가 680만이었고, 하나의 모임은 비구가 십만이었고, 하나의 모임은 비구가 팔만이었다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 제자들의 모임은 이렇게 셋이 있었는데, 모두 번뇌 다한 자들이었다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 아소까라는 시중드는 비구가 있었는데, 으뜸의 시자(侍子)였다. 비구들이여, 위빳시 세존-아라한-정등각에게 반두마 왕이라는 아버지와 반두마띠 왕비라는 낳아주신 어머니가 있었다. 반두마 왕에게 수도는 반두마띠라는 도시였다.

Comments

로그인한 회원만 댓글 등록이 가능합니다.
다음 목록
이용약관 | 개인정보취급방침 | 이메일 무단수집거부 | 책임의 한계와 법적고지
대표 : 해피법당   주소 : 부산시 부산진구 연수로 2(양정동) 3층   전화 : 051-864-4284   개인정보관리책임자 : 해피법당   이메일 : happysangha@naver.com
 COPYRIGHT©2018 근본경전연구회 . ALL RIGHTS RESERVED.

Close