니까야 번역 불사 터
Toggle navigation
  • 0
  • 회원가입  |  정보찾기
  • 연구회
    • 인사말씀
    • 지 향
    • 번역 불사 터의 필요성
    • 연결된사이트
    • 후원보시 결산공고
    • 찾아오는 길
  • 마하 위방가
    • 개 요
    • pārājikakaṇḍaṃ
      • verañjakaṇḍaṃ
      • paṭhamapārājikaṃ
      • dutiyapārājikaṃ
      • tatiyapārājikaṃ
      • catutthapārājikaṃ
    • saṅghādisesakaṇḍaṃ
      • sukkavissaṭṭhi
      • kāyasaṃsagga
      • duṭṭhullavācā
      • attakāmapāricariya
      • sañcaritta
      • kuṭikāra
      • vihārakāra
      • duṭṭhadosa
      • dutiyaduṭṭhadosa
      • saṅghabheda
      • bhedānuvattaka
      • dubbaca
      • kuladūsaka
    • aniyatakaṇḍaṃ
      • paṭhamāniyata
      • dutiyāniyata
    • nissaggiyakaṇḍaṃ
      • cīvaravaggo
      • kosiyavaggo 
      • pattavaggo
    • pācittiyakaṇḍaṃ
      • musāvādavaggo
      • bhūtagāmavaggo
      • ovādavaggo
      • bhojanavaggo
      • acelakavaggo
      • surāpānavaggo
      • sappāṇakavaggo
      • sahadhammikavaggo
      • ratanavaggo
    • pāṭidesanīyakaṇḍaṃ
      • paṭhamapāṭidesanīya
      • dutiyapāṭidesanīya
      • tatiyapāṭidesanīya
      • catutthapāṭidesanīya
    • sekhiyakaṇḍaṃ
      • parimaṇḍalavaggo
      • ujjagghikavaggo
      • khambhakatavaggo
      • sakkaccavaggo
      • kabaḷavaggo
      • surusuruvaggo
      • pādukavaggo
    • adhikaraṇasamathā
      • adhikaraṇasamathā
  • 비구니 위방가
    • 개 요
    • pārājikakaṇḍaṃ
      • paṭhamapārājikaṃ
      • dutiyapārājikaṃ
      • tatiyapārājikaṃ
      • catutthapārājikaṃ
    • saṅghādisesakaṇḍaṃ
      • paṭhamasaṅghādisesa
      • dutiyasaṅghādisesa
      • tatiyasaṅghādisesa
      • catutthasaṅghādisesa
      • pañcamasaṅghādisesa
      • chaṭṭhasaṅghādisesa
      • sattamasaṅghādisesa
      • aṭṭhamasaṅghādisesa
      • navamasaṅghādisesa
      • dasamasaṅghādisesa
    • nissaggiyakaṇḍaṃ
      • paṭhama
      • dutiya
      • tatiya
      • catuttha
      • pañcama
      • chaṭṭha
      • sattama
      • aṭṭhama
      • navama
      • dasama
      • ekādasama
      • dvādasama
    • pācittiyakaṇḍaṃ
      • lasuṇavaggo
      • andhakāravaggo
      • naggavaggo
      • tuvaṭṭavaggo
      • cittāgāravaggo
      • ārāmavaggo
      • gabbhinīvaggo
      • kumārībhūtavaggo
      • chattupāhanavaggo
    • pāṭidesanīyakaṇḍaṃ
      • paṭhamapāṭidesanīya
      • dutiyādipāṭidesanīya
    • sekhiyakaṇḍaṃ
      • parimaṇḍalavaggo
      • pādukavaggo
    • adhikaraṇasamathā
      • adhikaraṇasamathā
  • 디가 니까야
    • 개 요
    • 1권-sīlakkhandhavagga
      • 1.brahmajālasuttaṃ
      • 2.sāmaññaphalasuttaṃ
      • 3.ambaṭṭhasuttaṃ
      • 4.soṇadaṇḍasuttaṃ
      • 5.kūṭadantasuttaṃ
      • 6.mahālisuttaṃ
      • 7.jāliyasuttaṃ
      • 8.mahāsīhanādasuttaṃ
      • 9.poṭṭhapādasuttaṃ
      • 10.subhasuttaṃ
      • 11.kevaṭṭasuttaṃ
      • 12.lohiccasuttaṃ
      • 13.tevijjasuttaṃ
    • 2권-mahāvagga
      • 14.mahāpadānasuttaṃ
      • 15.mahānidānasuttaṃ
      • 16.mahāparinibbānasuttaṃ
      • 17.mahāsudassanasuttaṃ
      • 18.janavasabhasuttaṃ
      • 19.mahāgovindasuttaṃ
      • 20.mahāsamayasuttaṃ
      • 21.sakkapañhasuttaṃ
      • 22.mahāsatipaṭṭhānasuttaṃ
      • 23.pāyāsisuttaṃ
    • 3권-pāthikavagga
      • 24.pāthikasuttaṃ
      • 25.udumbarikasuttaṃ
      • 26.cakkavattisuttaṃ
      • 27.aggaññasuttaṃ
      • 28.sampasādanīyasuttaṃ
      • 29.pāsādikasuttaṃ
      • 30.lakkhaṇasuttaṃ
      • 31.siṅgālasuttaṃ
      • 32.āṭānāṭiyasuttaṃ
      • 33.saṅgītisuttaṃ
      • 34.dasuttarasuttaṃ[횡(橫)]
      • 34.dasuttarasuttaṃ[종(縱)]
  • 맛지마 니까야
    • 개 요
    • 1품-mūlapariyāyavaggo
      • 1.mūlapariyāya
      • 2.sabbāsava
      • 3.dhammadāyāda
      • 4.bhayabherava
      • 5.anaṅgaṇa
      • 6.ākaṅkheyya
      • 7.vattha
      • 8.sallekha
      • 9.sammādiṭṭhi
      • 10.mahāsatipaṭṭhāna
    • 2품-sīhanādavaggo
      • 11.cūḷasīhanāda
      • 12.mahāsīhanāda
      • 13.mahādukkhakkhandha
      • 14.cūḷadukkhakkhandha
      • 15.anumāna
      • 16.cetokhila
      • 17.vanapattha
      • 18.madhupiṇḍika
      • 19.dvedhāvitakka
      • 20.vitakkasaṇṭhāna
    • 3품-opammavaggo
      • 21.kakacūpama
      • 22.alagaddūpama
      • 23.vammika
      • 24.rathavinīta
      • 25.nivāpa
      • 26.pāsarāsi
      • 27.cūḷahatthipadopama
      • 28.mahāhatthipadopama
      • 29.mahāsāropama
      • 30.cūḷasāropama
    • 4품-mahāyamakavaggo
      • 31.cūḷagosiṅga
      • 32.mahāgosiṅga
      • 33.mahāgopālaka
      • 34.cūḷagopālaka
      • 35.cūḷasaccaka
      • 36.mahāsaccaka
      • 37.cūḷataṇhāsaṅkhaya
      • 38.mahātaṇhāsaṅkhaya
      • 39.mahāassapura
      • 40.cūḷāssapura
    • 5품-cūḷayamakavaggo
      • 41.sāleyyaka
      • 42.verañjaka
      • 43.mahāvedalla
      • 44.cūḷavedalla
      • 45.cūḷadhammasamādāna
      • 46.mahādhammasamādāna
      • 47.vīmaṃsaka
      • 48.kosambiya
      • 49.brahmanimantanika
      • 50.māratajjanīya
    • 6품-gahapativaggo
      • 51.kandaraka
      • 52.aṭṭhakanāgara
      • 53.sekha
      • 54.potaliya
      • 55.jīvaka
      • 56.upāli
      • 57.kukkuravatika
      • 58.abhayarājakumāra
      • 59.bahuvedanīya
      • 60.apaṇṇaka
    • 7품-bhikkhuvaggo
      • 61.ambalaṭṭhikarāhulovāda
      • 62.mahārāhulovāda
      • 63.cūḷamālukya
      • 64.mahāmālukya
      • 65.bhaddāli
      • 66.laṭukikopama
      • 67.cātuma
      • 68.naḷakapāna
      • 69.goliyāni
      • 70.kīṭāgiri
    • 8품-paribbājakavaggo
      • 71.tevijjavaccha
      • 72.aggivaccha
      • 73.mahāvaccha
      • 74.dīghanakha
      • 75.māgaṇḍiya
      • 76.sandaka
      • 77.mahāsakuludāyi
      • 78.samaṇamuṇḍika
      • 79.cūḷasakuludāyi
      • 80.vekhanasa
    • 9품-rājavaggo
      • 81.ghaṭikāra
      • 82.raṭṭhapāla
      • 83.maghadeva
      • 84.madhura
      • 85.bodhirājakumāra
      • 86.aṅgulimāla
      • 87.piyajātika
      • 88.bāhitika
      • 89.dhammacetiya
      • 90.kaṇṇakatthala
    • 10품-brāhmaṇavaggo
      • 91.brahmāyu
      • 92.sela
      • 93.assalāyana
      • 94.ghoṭamukha
      • 95.caṅkī
      • 96.esukārī
      • 97.dhanañjāni
      • 98.vāseṭṭha
      • 99.subha
      • 100.saṅgārava
    • 11품-devadahavaggo
      • 101.devadaha
      • 102.pañcattaya
      • 103.kinti
      • 104.sāmagāma
      • 105.sunakkhatta
      • 106.āneñjasappāya
      • 107.gaṇakamoggallāna
      • 108.gopakamoggallāna
      • 109.mahāpuṇṇama
      • 110.cūḷapuṇṇama
    • 12품-anupadavaggo
      • 111.anupada
      • 112.chabbisodhana
      • 113.sappurisa
      • 114.sevitabbāsevitabba
      • 115.bahudhātuka
      • 116.isigili
      • 117.mahācattārīsaka
      • 118.ānāpānassati
      • 119.kāyagatāsati
      • 120.saṅkhārupapatti
    • 13품-suññatavaggo
      • 121.cūḷasuññata
      • 122.mahāsuññata
      • 123.acchariyābbhuta
      • 124.bākula
      • 125.dantabhūmi
      • 126.bhūmija
      • 127.anuruddha
      • 128.upakkilesa
      • 129.bālapaṇḍita
      • 130.devadūta
    • 14품-vibhaṅgavaggo
      • 131.bhaddekaratta
      • 132.ānandabhaddekaratta
      • 133.mahākaccānabhaddekaratta
      • 134.lomasakaṅgiyabhaddekaratta
      • 135.cūḷakammavibhaṅga
      • 136.mahākammavibhaṅga
      • 137.saḷāyatanavibhaṅga
      • 138.uddesavibhaṅga
      • 139.araṇavibhaṅga
      • 140.dhātuvibhaṅga
      • 141.saccavibhaṅga
      • 142.dakkhiṇāvibhaṅga
    • 15품-saḷāyatanavaggo
      • 143.anāthapiṇḍikovāda
      • 144.channovāda
      • 145.puṇṇovāda
      • 146.nandakovāda
      • 147.cūḷarāhulovāda
      • 148.chachakka
      • 149.mahāsaḷāyatanika
      • 150.nagaravindeyya
      • 151.piṇḍapātapārisuddhi
      • 152.indriyabhāvanā
  • 상윳따 니까야 1~4권
    • 개 요
    • 1권-sagāthāvaggo
      • 1.devatā
      • 2.devaputta
      • 3.kosala
      • 4.māra
      • 5.bhikkhunī
      • 6.brahma
      • 7.brāhmaṇa
      • 8.vaṅgīsa
      • 9.vana
      • 10.yakkha
      • 11.sakka
    • 2권-nidānavaggo
      • 12.nidāna
      • 13.abhisamaya
      • 14.dhātu
      • 15.anamatagga
      • 16.kassapa
      • 17.lābhasakkāra
      • 18.rāhula
      • 19.lakkhaṇa
      • 20.opamma
      • 21.bhikkhu
    • 3권-khandhavaggo
      • 22.khandha
      • 23.rādha
      • 24.diṭṭhi
      • 25.okkanta
      • 26.uppāda
      • 27.kilesa
      • 28.sāriputta
      • 29.nāga
      • 30.supaṇṇa
      • 31.gandhabbakāya
      • 32.valāhaka
      • 33.vacchagotta
      • 34.jhāna
    • 4권-saḷāyatanavaggo
      • 35.saḷāyatana(1)
      • 35.saḷāyatana(2)
      • 36.vedanā
      • 37.mātugāma
      • 38.jambukhādaka
      • 39.sāmaṇḍaka
      • 40.moggallāna
      • 41.citta
      • 42.gāmaṇi
      • 43.asaṅkhata
      • 44.abyākata
  • 상윳따 니까야 5권
    • 개 요
    • 45.magga
      • avijjā
      • vihāra
      • micchatta
      • paṭipatti
      • aññatitthiyapeyyāla
      • sūriyapeyyāla
      • ekadhammapeyyāla
      • dutiyaekadhammapeyyāla
      • gaṅgāpeyyāla
      • dutiyagaṅgāpeyyāla
      • appamādapeyyāla
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
    • 46.bojjhaṅga(1)
      • pabbata
      • gilāna
      • udāyi
      • nīvaraṇa
      • cakkavatti
      • sākaccha
      • ānāpāna
      • nirodhavaggo 
    • 46.bojjhaṅga(2)
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
      • punagaṅgāpeyyāla
      • punāppamāda
      • punabalakaraṇīya
      • punaesanā
      • punaogha
    • 47.satipaṭṭhāna
      • ambapāli
      • nālanda
      • sīlaṭṭhiti
      • ananussuta
      • amata
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
    • 48.indriya
      • suddhika
      • mudutara
      • chaḷindriya
      • sukhindriya
      • jarā
      • sūkarakhata
      • bodhipakkhiya
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
    • 49.sammappadhāna
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • balakaraṇīya
      • esanā
      • ogha
    • 50.bala
      • gaṅgāpeyyāla
      • appamāda
      • ogha
      • gaṅgāpeyyāla
      • esanā
      • ogha
    • 51.iddhipāda
      • cāpāla
      • pāsādakampana
      • ayoguḷa
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
    • 52.anuruddha
      • rahogata
      • ogha
    • 53.jhāna
      • gaṅgāpeyyāla
      • ogha
    • 54.ānāpāna
      • ekadhamma
      • dutiya
    • 55.sotāpatti
      • veḷudvāra
      • rājakārāma
      • saraṇāni
      • puññābhisanda
      • sagāthakapuññābhisanda
      • sappañña
      • mahāpañña
    • 56.sacca
      • samādhi
      • dhammacakkappavattana
      • koṭigāma
      • sīsapāvana
      • papāta
      • abhisamaya
      • paṭhamāamakadhaññapeyyāla
      • dutiyāamakadhaññapeyyāla
      • tatiyāamakadhaññapeyyāla
      • catutthāamakadhaññapeyyāla
      • pañcagatipeyyāla
  • 앙굿따라 니까야1~4모음
    • 개 요
    • ekakanipātapāḷi(1모음-1)
      • rūpādi
      • nīvaraṇappahāna
      • akammaniya
      • adanta
      • paṇihitāccha
      • accharāsaṅghāta
      • vīriyārambhādi
      • kalyāṇamittādi
      • pamādādi
      • dutiyapamādādi
    • ekakanipātapāḷi(1모음-2)
      • adhamma
      • anāpatti
      • ekapuggala
      • etadagga
      • aṭṭhānapāḷi
      • ekadhammapāḷi
      • pasādakaradhamma
      • aparāccharāsaṅghāta
      • kāyagatāsati
      • amata
    • dukanipātapāḷi(2모음-1)
      • kammakaraṇa
      • adhikaraṇa
      • bāla
      • samacitta
      • parisa
      • puggala
      • sukha
      • sanimitta
      • dhamma
      • bāla
    • dukanipātapāḷi(2모음-2)
      • āsāduppajaha
      • āyācana
      • dāna
      • santhāra
      • samāpatti
      • kodhapeyyālaṃ
      • akusalapeyyālaṃ
      • vinayapeyyālaṃ
      • rāgapeyyālaṃ
    • tikanipātapāḷi(3모음-1)
      • bāla
      • rathakāra
      • puggala
      • devadūta
      • cūḷa
      • brāhmaṇa
      • mahā
      • ānanda
      • samaṇa
      • loṇakapalla
    • tikanipātapāḷi(3모음-2)
      • sambodha
      • āpāyika
      • kusināra
      • yodhājīva
      • maṅgala
      • acelaka
      • kammapathapeyyālaṃ
      • rāgapeyyālaṃ
    • catukkanipātapāḷi(4모음-1)
      • bhaṇḍagāma
      • cara
      • uruvela
      • cakka
      • rohitassa
      • puññābhisanda
      • pattakamma
      • apaṇṇaka
      • macala
      • asura
    • catukkanipātapāḷi(4모음-2)
      • valāhaka
      • kesi
      • bhaya
      • puggala
      • ābhā
      • indriya
      • paṭipadā
      • sañcetaniya
      • brāhmaṇa
      • mahā
    • catukkanipātapāḷi(4모음-3)
      • sappurisa
      • parisā
      • duccarita
      • kamma
      • āpattibhaya
      • abhiññā
      • kammapatha
      • rāgapeyyālaṃ
  • 앙굿따라 니까야5~11모음
    • 개 요
    • pañcakanipātapāḷi(5모음-1)
      • sekhabala
      • bala
      • pañcaṅgika
      • sumana
      • muṇḍarāja
      • nīvaraṇa
      • saññā
      • yodhājīva
      • thera
      • kakudha
    • pañcakanipātapāḷi(5모음-2)
      • phāsuvihāra
      • andhakavinda
      • gilāna
      • rāja
      • tikaṇḍakī
      • saddhamma
      • āghāta
      • upāsaka
      • arañña
      • brāhmaṇa
    • pañcakanipātapāḷi(5모음-3)
      • kimila
      • akkosaka
      • dīghacārika
      • āvāsika
      • duccarita
      • upasampadā
      • sammutipeyyālaṃ
      • sikkhāpadapeyyālaṃ
      • rāgapeyyālaṃ
    • chakkanipātapāḷi(6모음)
      • āhuneyya
      • sāraṇīya
      • anuttariya
      • devatā
      • dhammika
      • mahā
      • devatā
      • arahatta
      • sīti
      • ānisaṃsa
      • tika
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
    • sattakanipātapāḷi(7모음)
      • dhana
      • anusaya
      • vajjisattaka
      • devatā
      • mahāyañña
      • abyākata
      • mahā
      • vinaya
      • samaṇa
      • āhuneyya
      • rāgapeyyālaṃ
    • aṭṭhakanipātapāḷi(8모음)
      • mettā
      • mahā
      • gahapati
      • dāna
      • uposatha
      • gotamī
      • bhūmicāla
      • yamaka
      • sati
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
    • navakanipātapāḷi(9모음)
      • sambodhi
      • sīhanāda
      • sattāvāsa
      • mahā
      • sāmañña
      • khema
      • satipaṭṭhāna
      • sammappadhāna
      • iddhipāda
      • rāgapeyyālaṃ
    • dasakanipātapāḷi(10모음-1)
      • ānisaṃsa
      • nātha
      • mahā
      • upāli
      • akkosa
      • sacitta
      • yamaka
      • ākaṅkha
      • thera
      • upāli
    • dasakanipātapāḷi(10모음-2)
      • samaṇasaññā
      • paccorohaṇi
      • parisuddha
      • sādhu
      • ariya
      • puggala
      • jāṇussoṇi
      • sādhu
      • ariyamagga
      • aparapuggala
      • karajakāya
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
    • ekādasakanipātapāḷi(11모음)
      • nissaya
      • anussati
      • sāmañña
      • rāgapeyyālaṃ
  • 쿳다까 니까야
    • 개 요
    • suttanipātapāḷi
      • 1.uragavaggo
      • 2.cūḷavaggo
      • 3.mahāvaggo
      • 4.aṭṭhakavaggo
      • 5.pārāyanavaggo
    • dhammapadapāḷi(1)
      • 1.yamakavaggo
      • 2.appamādavaggo
      • 3.cittavaggo
      • 4.pupphavaggo
      • 5.bālavaggo
      • 6.paṇḍitavaggo
      • 7.arahantavaggo
      • 8.sahassavaggo
      • 9.pāpavaggo
      • 10.daṇḍavaggo
      • 11.jarāvaggo
      • 12.attavaggo
      • 13.lokavaggo
    • dhammapadapāḷi(2)
      • 14.buddhavaggo
      • 15.sukhavaggo
      • 16.piyavaggo
      • 17.kodhavaggo
      • 18.malavaggo
      • 19.dhammaṭṭhavaggo
      • 20.maggavaggo
      • 21.pakiṇṇakavaggo
      • 22.nirayavaggo
      • 23.nāgavaggo
      • 24.taṇhāvaggo
      • 25.bhikkhuvaggo
      • 26.brāhmaṇavaggo
  • 커뮤니티
    • 소식/공지사항
    • 법우회
    • 갤러리
    • 자유게시판
    • 묻고답하기
Facebook Twitter GooglePlus KakaoStory NaverBand

맛지마 니까야

홈 > 맛지마 니까야 > 103.kinti

103.kinti

3. kintisuttaṃ (MN 103-무엇이라고 경)

0 79 2021.08.02 07:26
4 MN 103-무엇이라고 경kintisuttaṃ.hwp (112.0K)   2023.08.25

1. devadahavaggo, 3. kintisuttaṃ (MN 103-무엇이라고 경)


34. evaṃ me sutaṃ — ekaṃ samayaṃ bhagavā pisinārāyaṃ viharati baliharaṇe vanasaṇḍe. tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi — “bhikkhavo”ti. “bhadante”ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. bhagavā etadavoca — “kinti vo, bhikkhave, mayi hoti — ‘cīvarahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ deseti, piṇḍapātahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ deseti, senāsanahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ deseti, itibhavābhavahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ desetī’”ti? “na kho no, bhante, bhagavati evaṃ hoti — ‘cīvarahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ deseti, piṇḍapātahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ deseti, senāsanahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ deseti, itibhavābhavahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ desetī’”ti.


이렇게 나는 들었다. ― 한때 세존은 삐시나라에서 발리하라나 숲에 머물렀다. 그때 세존이 “비구들이여.”라고 비구들을 불렀다. “대덕이시여.”라고 그 비구들은 세존에게 대답했다. 세존은 이렇게 말했다. ― “비구들이여, 그대들은 나에 대해 ‘옷을 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 탁발 음식을 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 거처를 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 이 세상과 저세상을 원인으로 사문 고따마는 법을 설한다.’라고 생각하는가, 아닌가?”라고. “대덕이시여, 저희는 세존에 대해 ‘옷을 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 탁발 음식을 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 거처를 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 이 세상과 저세상을 원인으로 사문 고따마는 법을 설한다.’라고 생각하지 않습니다.”


“na ca kira vo, bhikkhave, mayi evaṃ hoti — ‘cīvarahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ deseti ... pe ... itibhavābhavahetu vā samaṇo gotamo dhammaṃ desetī’ti; atha kinti carahi vo, bhikkhave, mayi hotī”ti? “evaṃ kho no, bhante, bhagavati hoti — ‘anukampako bhagavā hitesī; anukampaṃ upādāya dhammaṃ desetī’”ti. “evañca kira vo, bhikkhave, mayi hoti — ‘anukampako bhagavā hitesī; anukampaṃ upādāya dhammaṃ desetī’”ti.


“참으로 비구들이여, 그대들은 나에 대해 ‘옷을 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 탁발 음식을 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 거처를 원인으로 사문 고따마는 법을 설하고, 이 세상과 저세상을 원인으로 사문 고따마는 법을 설한다.’라고 생각하지 않는다. 그렇다면 비구들이여, 이제 그대들은 나에 대해 무엇이라고 생각하는가?” “대덕이시여, 저희는 세존에 대해 ‘연민하고, 이익을 바라는 세존께서는 연민으로 법을 설하신다.’라고 생각합니다.” “참으로 비구들이여, 그대들은 나에 대해 ‘연민하고, 이익을 바라는 세존께서는 연민으로 법을 설하신다.’라고 생각한다.” 


35. “tasmātiha, bhikkhave, ye vo mayā dhammā abhiññā desitā, seyyathidaṃ — cattāro satipaṭṭhānā cattāro sammappadhānā cattāro iddhipādā pañcindriyāni pañca balāni satta bojjhaṅgā ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, tattha sabbeheva samaggehi sammodamānehi avivadamānehi sikkhitabbaṃ. tesañca vo, bhikkhave, samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ siyaṃsu dve bhikkhū abhidhamme nānāvādā. tatra ce tumhākaṃ evamassa — ‘imesaṃ kho āyasmantānaṃ atthato ceva nānaṃ byañjanato ca nānan’ti, tattha yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato ceva nānaṃ, byañjanato ca nānaṃ. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato ceva nānaṃ, byañjanato ca nānaṃ. māyasmanto vivādaṃ āpajjitthā’ti. athāparesaṃ ekatopakkhikānaṃ bhikkhūnaṃ yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato ceva nānaṃ, byañjanato ca nānaṃ. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato ceva nānaṃ, byañjanato ca nānaṃ. māyasmanto vivādaṃ āpajjitthā’ti. iti duggahitaṃ duggahitato dhāretabbaṃ, suggahitaṃ suggahitato dhāretabbaṃ. duggahitaṃ duggahitato dhāretvā suggahitaṃ suggahitato dhāretvā yo dhammo yo vinayo so bhāsitabbo.


”그러므로 비구들이여, 그대들은 내가 실답게 안 뒤에 선언한 사념처(四念處), 사정근(四正勤), 사여의족(四如意足), 오근(五根), 오력(五力), 칠각지(七覺支), 팔정도(八正道)의 법들(*)에서 온전히 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부해야 한다. 비구들이여, 그 법들을 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부하는 그대들에게 법에 대한 공부(abhidhamma)에서 다른 주장을 하는 두 명의 비구가 있을 것이다. 거기서 그대들에게 ‘이 존자들은 의미도 다르고 표현도 다르다.’라는 생각이 든다면, 그때 그대들이 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미도 다르고 표현도 다릅니다. 그러니 존자들은 의미에서도 다르고 표현에서도 다르다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 또한, 다른 한쪽의 비구들 가운데 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미도 다르고 표현도 다릅니다. 그러니 존자들은 의미에서도 다르고 표현에서도 다르다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 이렇게 잘못 붙잡은 것을 잘못 붙잡은 것으로 수용해야 하고, 잘 붙잡은 것을 잘 붙잡은 것으로 수용해야 한다. 잘못 붙잡은 것을 잘못 붙잡은 것으로 수용하고, 잘 붙잡은 것을 잘 붙잡은 것으로 수용한 뒤에 법과 율을 말해야 한다.


(*) 『나는 불교를 믿는다』 138쪽 참조


36. “tatra ce tumhākaṃ evamassa — ‘imesaṃ kho āyasmantānaṃ atthato hi kho nānaṃ, byañjanato sametī’ti, tattha yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato hi nānaṃ, byañjanato sameti. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato hi kho nānaṃ, byañjanato sameti. māyasmanto vivādaṃ āpajjitthā’ti. athāparesaṃ ekatopakkhikānaṃ bhikkhūnaṃ yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato hi kho nānaṃ, byañjanato sameti. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato hi kho nānaṃ, byañjanato sameti. māyasmanto vivādaṃ āpajjitthā’ti. iti duggahitaṃ duggahitato dhāretabbaṃ, suggahitaṃ suggahitato dhāretabbaṃ. duggahitaṃ duggahitato dhāretvā suggahitaṃ suggahitato dhāretvā yo dhammo yo vinayo so bhāsitabbo.


거기서 그대들에게 ‘이 존자들은 의미는 다르지만, 표현은 일치한다.’라는 생각이 든다면, 그때 그대들이 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미는 다르지만, 표현은 일치합니다. 그러니 존자들은 의미는 다르지만, 표현은 일치한다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 또한, 다른 한쪽의 비구들 가운데 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미는 다르지만, 표현은 일치합니다. 그러니 존자들은 의미는 다르지만, 표현은 일치한다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 이렇게 잘못 붙잡은 것은 잘못 붙잡은 것으로 수용해야 하고, 잘 붙잡은 것은 잘 붙잡은 것으로 수용해야 한다. 잘못 붙잡은 것을 잘못 붙잡은 것으로 수용하고, 잘 붙잡은 것을 잘 붙잡은 것으로 수용한 뒤에 법과 율을 말해야 한다.


37. “tatra ce tumhākaṃ evamassa — ‘imesaṃ kho āyasmantānaṃ atthato hi kho sameti, byañjanato nānan’ti, tattha yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato hi sameti, byañjanato nānaṃ. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato hi kho sameti, byañjanato nānaṃ. appamattakaṃ kho panetaṃ yadidaṃ — byañjanaṃ. māyasmanto appamattake vivādaṃ āpajjitthā’ti. athāparesaṃ ekatopakkhikānaṃ bhikkhūnaṃ yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato hi sameti, byañjanato nānaṃ. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato hi kho sameti, byañjanato nānaṃ. appamattakaṃ kho panetaṃ yadidaṃ — byañjanaṃ. māyasmanto appamattake vivādaṃ āpajjitthā’ti. iti suggahitaṃ suggahitato dhāretabbaṃ, duggahitaṃ duggahitato dhāretabbaṃ. suggahitaṃ suggahitato dhāretvā duggahitaṃ duggahitato dhāretvā yo dhammo yo vinayo so bhāsitabbo.


거기서 그대들에게 ‘이 존자들은 의미는 일치하지만, 표현은 다르다.’라는 생각이 든다면, 그때 그대들이 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미는 일치하지만, 표현은 다릅니다. 그러니 존자들은 의미는 일치하지만, 표현은 다르다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 또한, 다른 한쪽의 비구들 가운데 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미는 일치하지만, 표현은 다릅니다. 그러니 존자들은 의미는 일치하지만, 표현은 다르다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 이렇게 잘못 붙잡은 같은 잘못 붙잡은 것으로 수용해야 하고, 잘 붙잡은 것은 잘 붙잡은 것으로 수용해야 한다. 잘못 붙잡은 것을 잘못 붙잡은 것으로 수용하고, 잘 붙잡은 것을 잘 붙잡은 것으로 수용한 뒤에 법과 율을 말해야 한다.


38. “tatra ce tumhākaṃ evamassa — ‘imesaṃ kho āyasmantānaṃ atthato ceva sameti byañjanato ca sametī’ti, tattha yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato ceva sameti, byañjanato ca sameti. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato ceva sameti byañjanato ca sameti. māyasmanto vivādaṃ āpajjitthā’ti. athāparesaṃ ekatopakkhikānaṃ bhikkhūnaṃ yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘āyasmantānaṃ kho atthato ceva sameti byañjanato ca sameti. tadamināpetaṃ āyasmanto jānātha — yathā atthato ceva sameti byañjanato ca sameti. māyasmanto vivādaṃ āpajjitthā’ti. iti suggahitaṃ suggahitato dhāretabbaṃ. suggahitaṃ suggahitato dhāretvā yo dhammo yo vinayo so bhāsitabbo.


거기서 그대들에게 ‘이 존자들은 의미도 일치하고 표현도 일치한다.’라는 생각이 든다면, 그때 그대들이 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미도 일치하고 표현도 일치합니다. 그러니 존자들은 의미도 일치하고 표현도 일치한다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 또한, 다른 한쪽의 비구들 가운데 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘존자들의 주장은 의미도 일치하고 표현도 일치합니다. 그러니 존자들은 의미도 일치하고 표현도 일치한다고 이것을 알아야 합니다. 존자들은 분쟁하지 마십시오.’라고 말해야 한다. 이렇게 잘 붙잡은 것은 잘 붙잡은 것으로 명심해야 한다. 잘 붙잡은 것을 잘 붙잡은 것으로 명심한 뒤에 법과 율을 말해야 한다.


39. “tesañca vo, bhikkhave, samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ siyā aññatarassa bhikkhuno āpatti siyā vītikkamo, tatra, bhikkhave, na codanāya taritabbaṃ. puggalo upaparikkhitabbo — ‘iti mayhañca avihesā bhavissati parassa ca puggalassa anupaghāto, paro hi puggalo akkodhano anupanāhī adaḷhadiṭṭhī suppaṭinissaggī, sakkomi cāhaṃ etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetun’ti. sace, bhikkhave, evamassa, kallaṃ vacanāya.


비구들이여, 그 법들을 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부하는 그대들 가운데 어떤 비구가 죄를 짓는다면, 거기서 비구들이여, 성급하게 책망하지 않아야 한다. 그 사람을 ‘이렇게 하면 나도 짜증나지 않을 것이고 저 사람도 상처받지 않을 것이다. 참으로 저 사람은 화나지 않고 원한을 품지 않고 견해를 고수하지 않고 잘 놓을 것이다. 그러면 나는 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 있다.’라고 조사해야 한다. 만약에, 비구들이여, 이렇게 생각된다면, 말하는 것이 적절하다. 


“sace pana, bhikkhave, evamassa — ‘mayhaṃ kho avihesā bhavissati parassa ca puggalassa upaghāto, paro hi puggalo kodhano upanāhī adaḷhadiṭṭhī suppaṭinissaggī, sakkomi cāhaṃ etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetuṃ. appamattakaṃ kho panetaṃ yadidaṃ — parassa puggalassa upaghāto. atha kho etadeva bahutaraṃ — svāhaṃ sakkomi etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetun’ti. sace, bhikkhave, evamassa, kallaṃ vacanāya.


만약에, 비구들이여, ‘나는 짜증나지 않겠지만 저 사람은 상처받을 것이다. 참으로 저 사람은 화나고 원한을 품겠지만 견해를 고수하지 않고 잘 놓을 것이다. 그러면 나는 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 있다. 그런데 저 사람이 상처받는 것은 작다. 하지만 그런 내가 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 있는 것은 더 크다.’라고 생각할 수 있다. 만약에, 비구들이여, 이렇게 생각된다면, 말하는 것이 적절하다. 


“sace pana, bhikkhave, evamassa — ‘mayhaṃ kho vihesā bhavissati parassa ca puggalassa anupaghāto. paro hi puggalo akkodhano anupanāhī daḷhadiṭṭhī duppaṭinissaggī, sakkomi cāhaṃ etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetuṃ. appamattakaṃ kho panetaṃ yadidaṃ — mayhaṃ vihesā. atha kho etadeva bahutaraṃ — svāhaṃ sakkomi etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetun’ti. sace, bhikkhave, evamassa, kallaṃ vacanāya.


만약에, 비구들이여, ‘나는 짜증나겠지만 저 사람은 상처받을 않을 것이다. 참으로 저 사람은 화나지 않고 원한을 품지 않겠지만 견해를 고수하고 놓기 어려울 것이다. 그러면 나는 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 있다. 그런데 내가 짜증나는 것은 작다. 하지만 그런 내가 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 있는 것은 더 크다.’라고 생각할 수 있다. 만약에, 비구들이여, 이렇게 생각된다면, 말하는 것이 적절하다. 


“sace pana, bhikkhave, evamassa — ‘mayhañca kho vihesā bhavissati parassa ca puggalassa upaghāto. paro hi puggalo kodhano upanāhī daḷhadiṭṭhī duppaṭinissaggī, sakkomi cāhaṃ etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetuṃ. appamattakaṃ kho panetaṃ yadidaṃ — mayhañca vihesā bhavissati parassa ca puggalassa upaghāto. atha kho etadeva bahutaraṃ — svāhaṃ sakkomi etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetun’ti. sace, bhikkhave, evamassa, kallaṃ vacanāya.


만약에, 비구들이여, ‘나도 짜증날 것이고 저 사람도 상처받을 것이다. 참으로 저 사람은 화나고 원한을 품고 견해를 고수하고 놓기 어려울 것이다. 그러나 나는 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 있다. 그런데 내가 짜증나고 저 사람이 상처받는 것은 작다. 하지만 그런 내가 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 있는 것은 더 크다.’라고 생각할 수 있다. 만약에, 비구들이여, 이렇게 생각된다면, 말하는 것이 적절하다. 


“sace pana, bhikkhave, evamassa — ‘mayhañca kho vihesā bhavissati parassa ca puggalassa upaghāto. paro hi puggalo kodhano upanāhī daḷhadiṭṭhī duppaṭinissaggī, na cāhaṃ sakkomi etaṃ puggalaṃ akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpetun’ti. evarūpe, bhikkhave, puggale upekkhā nātimaññitabbā.


만약에, 비구들이여, ‘나도 짜증날 것이고 저 사람도 상처받을 것이다. 참으로 저 사람은 화나고 원한을 품고 견해를 고수하고 놓기 어려울 것이다. 그리고 나는 이 사람을 불선(不善)에서 나오게 한 뒤 선(善)에 확고히 서게 할 수 없다.’라고 생각된다면, 비구들이여, 이런 사람에 대한 평정(무관심)은 경멸할 바가 아니다.


40. “tesañca vo, bhikkhave, samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ aññamaññassa vacīsaṃhāro uppajjeyya diṭṭhipaḷāso cetaso āghāto appaccayo anabhiraddhi. tattha ekatopakkhikānaṃ bhikkhūnaṃ yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘yaṃ no, āvuso, amhākaṃ samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ aññamaññassa vacīsaṃhāro uppanno diṭṭhipaḷāso cetaso āghāto appaccayo anabhiraddhi, taṃ jānamāno samaṇo garaheyyā’ti. sammā byākaramāno, bhikkhave, bhikkhu evaṃ byākareyya — ‘yaṃ no, āvuso, amhākaṃ samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ aññamaññassa vacīsaṃhāro uppanno diṭṭhipaḷāso cetaso āghāto appaccayo anabhiraddhi, taṃ jānamāno samaṇo garaheyyāti. etaṃ panāvuso, dhammaṃ appahāya nibbānaṃ sacchikareyyā’ti. sammā byākaramāno, bhikkhave, bhikkhu evaṃ byākareyya — ‘etaṃ, āvuso, dhammaṃ appahāya na nibbānaṃ sacchikareyyā’ti.


비구들이여, 그 법들을 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부하는 그대들 가운데 상호 비방, 악한 견해, 심(心)의 분노, 불만, 노여움이 생긴다면, 그때 한쪽의 비구들 가운데 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘도반이여, 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부하는 우리 가운데 상호 비방, 악한 견해, 심(心)의 분노, 불만, 노여움이 생긴 것을 아시면 사문께서 꾸짖으시겠습니까?’라고 말해야 한다. 바르게 설명하는 비구라면, 비구들이여, ‘도반이여, 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부하는 우리 가운데 상호 비방, 악한 견해, 심(心)의 분노, 불만, 노여움이 생긴 것을 아시면 사문께서 꾸짖으실 것입니다.’라고 설명할 것이다. ‘그렇다면 도반이여, 이 법을 버리지 않고 열반을 실현할 수 있겠습니까?’ 바르게 설명하는 비구라면, 비구들이여, ‘도반이여, 이 법을 버리지 않고서 열반을 실현할 수 없습니다.’라고 설명할 것이다.


“athāparesaṃ ekatopakkhikānaṃ bhikkhūnaṃ yaṃ bhikkhuṃ suvacataraṃ maññeyyātha, so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo — ‘yaṃ no, āvuso, amhākaṃ samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ aññamaññassa vacīsaṃhāro uppanno diṭṭhipaḷāso cetaso āghāto appaccayo anabhiraddhi, taṃ jānamāno samaṇo garaheyyā’ti. sammā byākaramāno, bhikkhave, bhikkhu evaṃ byākareyya — ‘yaṃ no, āvuso, amhākaṃ samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ aññamaññassa vacīsaṃhāro uppanno diṭṭhipaḷāso cetaso āghāto appaccayo anabhiraddhi taṃ jānamāno samaṇo garaheyyāti. etaṃ panāvuso, dhammaṃ appahāya nibbānaṃ sacchikareyyā’ti. sammā byākaramāno, bhikkhave, bhikkhu evaṃ byākareyya — ‘etaṃ kho, āvuso, dhammaṃ appahāya na nibbānaṃ sacchikareyyā’”ti.


또한, 다른 한쪽의 비구들 가운데 더 유연하다고 생각하는 비구에게 가서 ‘도반이여, 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부하는 우리 가운데 상호 비방, 악한 견해, 심(心)의 분노, 불만, 노여움이 생긴 것을 아시면 사문께서 꾸짖으시겠습니까?’라고 말해야 한다. 바르게 설명하는 비구라면, 비구들이여, ‘도반이여, 화합하고 동의하고 분쟁하지 않고 공부하는 우리 가운데 상호 비방, 악한 견해, 심(心)의 분노, 불만, 노여움이 생긴 것을 아시면 사문께서 꾸짖으실 것입니다.’라고 설명할 것이다. ‘그렇다면 도반이여, 이 법을 버리지 않고 열반을 실현할 수 있겠습니까?’ 바르게 설명하는 비구라면, 비구들이여, ‘도반이여, 이 법을 버리지 않고서 열반을 실현할 수 없습니다.’라고 설명할 것이다.


“taṃ ce, bhikkhave, bhikkhuṃ pare evaṃ puccheyyuṃ — ‘āyasmatā no ete bhikkhū akusalā vuṭṭhāpetvā kusale patiṭṭhāpitā’ti? sammā byākaramāno, bhikkhave, bhikkhu evaṃ byākareyya — ‘idhāhaṃ, āvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamiṃ, tassa me bhagavā dhammaṃ desesi, tāhaṃ dhammaṃ sutvā tesaṃ bhikkhūnaṃ abhāsiṃ. taṃ te bhikkhū dhammaṃ sutvā akusalā vuṭṭhahiṃsu, kusale patiṭṭhahiṃsū’ti. evaṃ byākaramāno kho, bhikkhave, bhikkhu na ceva attānaṃ ukkaṃseti, na paraṃ vambheti(*), dhammassa cānudhammaṃ byākaroti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatī(**)”ti.


만약에, 비구들이여, 그 비구에게 다른 비구들이 ‘존자 때문에 이 비구들이 불선(不善)에서 나와서 선(善)에 확고히 섰습니까?’라고 묻는다면, 비구들이여, 바르게 설명하는 비구는 ‘여기, 도반들이여, 나는 세존에게 갔습니다. 그런 나에게 세존께서는 법을 설하셨습니다. 그런 나는 법을 듣고서 그 비구들에게 말했습니다. 그 비구들은 그 법을 듣고 불선에서 나왔고 선에 확고히 섰습니다.’라고 설명할 것이다. 비구들이여, 이렇게 설명하는 비구는 자신을 칭찬하지 않고 남을 비방하지 않는다(*). 가르침에 일치하는 법을 설명한다. 법답게 질책하는 말을 하는 사람은 누구라도 비난받지 않는다(**).”


(*) 용례 ― ①na attānukkaṃseti na paraṃ vambheti ― (DN 25.4)/(MN 29)/(MN 30)


②nevattānukkaṃseti na paraṃ vambheti ― (DN 33.7)/(MN 60)/(MN 113)


③na ceva attānaṃ ukkaṃseti, na paraṃ vambheti ― (MN 103)


(**) 용례 ― (DN 8.1)/(DN 28.18)/(MN 55)/(MN 71)/(MN 90)/(MN 103)/(MN 126)/(SN 22.2)/(SN 22.86)/(SN 35.81)/(SN 42.10)/(SN 42.12)/(SN 42.13)/(SN 44.2)/(SN 45.5)/(AN 8.12) ― 경 별 동사 활용의 차이 있음


idamavoca bhagavā. attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.


세존은 이렇게 말했다. 그 비구들은 즐거워하면서 세존의 말씀을 기뻐했다.


kintisuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.

세 번째 무엇이라고 경이 끝났다.

Comments

로그인한 회원만 댓글 등록이 가능합니다.
이전 목록
이용약관 | 개인정보취급방침 | 이메일 무단수집거부 | 책임의 한계와 법적고지
대표 : 해피법당   주소 : 부산시 부산진구 연수로 2(양정동) 3층   전화 : 051-864-4284   개인정보관리책임자 : 해피법당   이메일 : happysangha@naver.com
 COPYRIGHT©2018 근본경전연구회 . ALL RIGHTS RESERVED.

Close