5. tatiyasāriputtakoṭṭhikasuttaṃ (SN 44.5-사리뿟따와 꼿티따 경3)
10. abyākatasaṃyuttaṃ, 5. tatiyasāriputtakoṭṭhikasuttaṃ (SN 44.5-사리뿟따와 꼿티따 경3)
414. ekaṃ samayaṃ āyasmā ca sāriputto, āyasmā ca mahākoṭṭhiko bārāṇasiyaṃ viharanti isipatane migadāye ... pe ... (sāyeva pucchā) “ko nu kho, āvuso, hetu ko paccayo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā”ti? “rūpe kho, āvuso, avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti ... pe ... ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti. vedanāya ... pe ... saññāya ... pe ... saṅkhāresu ... pe ... viññāṇe avigatarāgassa avigatacchandassa avigatapemassa avigatapipāsassa avigatapariḷāhassa avigatataṇhassa ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti ... pe ... ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa hoti. rūpe ca kho, āvuso, vigatarāgassa ... pe ... vedanāya ... pe ... saññāya ... pe ... saṅkhāresu ... pe ... viññāṇe vigatarāgassa vigatacchandassa vigatapemassa vigatapipāsassa vigatapariḷāhassa vigatataṇhassa ‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti ... pe ... ‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’tipissa na hoti. ayaṃ kho, āvuso, hetu, ayaṃ paccayo, yenetaṃ abyākataṃ bhagavatā”ti. pañcamaṃ.
한때 사리뿟따 존자와 마하꼿티따 존자가 바라나시에서 이시빠따나의 녹야원에 머물렀다. … (저녁의 질문) “도반이여, 세존께서 이것들을 설명하지 않은 원인은 무엇이고, 조건은 무엇입니까?” “도반이여, 색(色)에 대한 탐(貪)이 있고, 찬다가 있고, 사랑이 있고, 갈증이 있고, 열기가 있고, 갈애가 있는 자에게 ‘여래는 죽은 뒤에 존재한다.’라는 것도 있고, ‘여래는 죽은 뒤에 존재하지 않는다.’라는 것도 있고, ‘여래는 죽은 뒤에 존재하기도 하고 존재하지 않기도 한다.’라는 것도 있고, ‘여래는 죽은 뒤에 존재하는 것도 아니고 존재하지 않는 것도 아니다.’라는 것도 있습니다. 수(受)에 대한 … 상(想)에 대한 … 행(行)들에 대한 … 식(識)에 대한 탐(貪)이 있고, 찬다가 있고, 사랑이 있고, 갈증이 있고, 열기가 있고, 갈애가 있는 자에게 ‘여래는 죽은 뒤에 존재한다.’라는 것도 있고 … ‘여래는 죽은 뒤에 존재하는 것도 아니고 존재하지 않는 것도 아니다.’라는 것도 있습니다. 도반이여, 색(色)에 대한 탐(貪)이 없고 … 수(受)에 대한 … 상(想)에 대한 … 행(行)들에 대한 … 식(識)에 대한 탐(貪)이 없고, 찬다가 없고, 사랑이 없고, 갈증이 없고, 열기가 없고, 갈애가 없는 자에게 ‘여래는 죽은 뒤에 존재한다.’라는 것도 없고 … ‘여래는 죽은 뒤에 존재하는 것도 아니고 존재하지 않는 것도 아니다.’라는 것도 없습니다. 도반이여, 세존께서 이것들을 설명하지 않은 원인은 이것이고, 조건은 이것입니다.”