앙굿따라 니까야5~11모음[소유의 삶의 비유] 6. dutiyayodhājīvasuttaṃ (AN 5.76)[무사 경2]
1
119
2018.03.21 13:36
(8) 3. yodhājīvavaggo, 6. dutiyayodhājīvasuttaṃ (AN 5.76)[무사 경2]
전쟁터로 나가는 병사를 다섯 부류로 구분하는 비유를 적용하여 비구를 다섯 부류로 구분하는 경입니다. 그런데 이 경은 다음 경과 함께 깨달음의 과정으로 제사선(第四禪) 이후 누진(漏盡)을 직접 제시합니다. 제사선 이후에 여덟 방향이거나 육신통(六神通)이거나 삼명(三明)이 제시되는 일반적 경우에 비해 특별함을 보여주는 경입니다.
이런 경우는 혜해탈자(慧解脫者)를 말한다고 보아야 합니다. 제사선(第四禪) 이후 누진(漏盡)하여 깨달음을 성취하는 외길을 보여주는 것입니다. 나머지 일곱 방향 또는 오신통 또는 두 가지 명은 수행자의 선택에 의한 부수된 과정이기 때문입니다.
|
경우 |
병사 |
비구 |
|
1 |
전쟁터에 나아가 싸우지만 적들이 죽임 |
마을에 머물면서 제어되지 않은 몸과 말과 심(心) 그리고 확립되지 않은 사띠와 단속되지 않은 기능들로 탁발하러 가서 허틀어진 여인을 본 그 비구에게 탐(貪)이 심(心)을 오염시킴. 그는 탐(貪)에 오염된 심(心)으로 공부의 나약함을 드러내지 않고 음행을 저지름 |
|
2 |
적들이 상처를 입히고 끌고 가서 친척들에게 인계하지만 인계되기 전에 죽음 |
그는 탐(貪)에 오염된 심(心)으로 몸으로 불태우고 심(心)으로 불태움. 그는 사원으로 가서 낮은 삶으로 돌아갈 것을 알리려고 하지만 돌아가는 길에 공부의 나약함을 드러낸 뒤 공부를 포기하고 낮은 삶으로 돌아감 |
|
3 |
적들이 상처를 입히고 끌고 가서 친척들에게 인계하여 친척의 보살핌을 받지만 그 병 때문에 죽음 |
그는 탐(貪)에 오염된 심(心)으로 몸으로 불태우고 심(心)으로 불태움. 그는 사원으로 가서 낮은 삶으로 돌아갈 것을 알림. 동료수행자들은 소유의 삶에 대한 비유(*)를 말하면서 공부의 나약함을 드러낸 뒤 공부를 포기하고 낮은 삶으로 돌아가지 말하고 충고하지만 그는 공부의 나약함을 드러낸 뒤 공부를 포기하고 낮은 삶으로 돌아감 |
|
4 |
적들이 상처를 입히고 끌고 가서 친척들에게 인계하여 친척의 보살핌을 받고 병이 나음 |
소유의 삶에 대한 비유(*)를 말하면서 공부의 나약함을 드러낸 뒤 공부를 포기하고 낮은 삶으로 돌아가지 말라는 동료수행자들의 충고를 받은 그는 공부의 나약함을 드러낸 뒤 공부를 포기하고 낮은 삶으로 돌아가지 않음 |
|
5 |
전쟁에서 이김 |
마을에 머물면서 제어된 몸과 말과 심(心) 그리고 확립된 사띠와 단속된 기능들로 탁발한 후 빈 곳에 가서 수행함. 장애를 버리고 사선(四禪)에 이어 누진(漏盡)함 |
이 경에서 동료수행자들은 소유의 삶에 대한 비유를 말합니다.
「소유의 삶은 매력(魅力)은 적지만 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 뼈다귀의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 고기조각의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 건초횃불의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 숯불구덩이의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 꿈의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 빌린 물건의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 나무열매의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 도살장의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 칼과 창의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다. 뱀 머리의 비유가 소유의 삶은 괴로움이 많고 절망도 많고 위험은 더 많다고 세존에 의해 말해졌습니다.」
이렇게 소유의 삶은 ①뼈다귀의 비유, ②고기조각의 비유, ③건초횃불의 비유, ④숯불구덩이의 비유, ⑤꿈의 비유, ⑥빌린 물건의 비유, ⑦나무열매의 비유, ⑧도살장의 비유, ⑨칼과 창의 비유, ⑩뱀 머리의 비유의 열 가지 비유로 설명됩니다. 이 열 가지 비유는 뱀의 비유 경(MN22)에서 동일하게 나타납니다. 그리고 앞의 일곱 가지는 뽀딸리야 경(MN54)에서 구체적 비유가 설명되는데, 뒤의 세 가지는 구체적 내용이 발견되지 않습니다.
76. “pañcime, bhikkhave, yodhājīvā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. katame pañca? idha, bhikkhave, ekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare hananti pariyāpādenti. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
“puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti VAR, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. so ñātakehi nīyamāno appatvāva ñātake antarāmagge kālaṃ karoti. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. ayaṃ, bhikkhave, dutiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
“puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti. so ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno teneva ābādhena kālaṃ karoti. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. ayaṃ, bhikkhave, tatiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
“puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati. tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti. so ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno vuṭṭhāti tamhā ābādhā. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. ayaṃ, bhikkhave, catuttho yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
“puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati. so taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. ayaṃ, bhikkhave, pañcamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ. ime kho, bhikkhave, pañca yodhājīvā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
“evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcime yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsu. katame pañca? idha, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati arakkhiteneva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaṭṭhitāya satiyā asaṃvutehi indriyehi. so tattha passati mātugāmaṃ dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā. tassa taṃ mātugāmaṃ disvā dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. so rāgānuddhaṃsitena cittena sikkhaṃ apaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭisevati.
“seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare hananti pariyāpādenti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
“puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati arakkhiteneva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaṭṭhitāya satiyā asaṃvutehi indriyehi. so tattha passati mātugāmaṃ dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā. tassa taṃ mātugāmaṃ disvā dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. so rāgānuddhaṃsitena cittena pariḍayhateva kāyena pariḍayhati cetasā. tassa evaṃ hoti — ‘yaṃnūnāhaṃ ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ āroceyyaṃ — rāgapariyuṭṭhitomhi, āvuso, rāgapareto, na sakkomi brahmacariyaṃ sandhāretuṃ; sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’ti. so ārāmaṃ gacchanto appatvāva ārāmaṃ antarāmagge sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
“seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti. so ñātakehi nīyamāno appatvāva ñātake antarāmagge kālaṃ karoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. ayaṃ, bhikkhave, dutiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
“puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati arakkhiteneva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaṭṭhitāya satiyā asaṃvutehi indriyehi. so tattha passati mātugāmaṃ dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā. tassa taṃ mātugāmaṃ disvā dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. so rāgānuddhaṃsitena cittena pariḍayhateva kāyena pariḍayhati cetasā. tassa evaṃ hoti — ‘yaṃnūnāhaṃ ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ āroceyyaṃ — rāgapariyuṭṭhitomhi, āvuso, rāgapareto, na sakkomi brahmacariyaṃ sandhāretuṃ; sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’ti. so ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ āroceti — ‘rāgapariyuṭṭhitomhi, āvuso, rāgapareto, na sakkomi brahmacariyaṃ sandhāretuṃ; sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’”ti.
“tamenaṃ sabrahmacārī ovadanti anusāsanti — ‘appassādā, āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. aṭṭhikaṅkalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. maṃsapesūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. tiṇukkūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. aṅgārakāsūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. supinakūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. yācitakūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. rukkhaphalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. asisūnūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. sattisūlūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. sappasirūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. abhiramatāyasmā brahmacariye; māyasmā sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattī’”ti.
“so sabrahmacārīhi evaṃ ovadiyamāno evaṃ anusāsiyamāno evamāha — ‘kiñcāpi, āvuso, appassādā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo; atha kho nevāhaṃ sakkomi brahmacariyaṃ sandhāretuṃ, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’”ti. so sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati.
“seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti, tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti. so ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno teneva ābādhena kālaṃ karoti; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. ayaṃ, bhikkhave, tatiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
“puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati arakkhiteneva kāyena arakkhitāya vācāya arakkhitena cittena anupaṭṭhitāya satiyā asaṃvutehi indriyehi. so tattha passati mātugāmaṃ dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā. tassa taṃ mātugāmaṃ disvā dunnivatthaṃ vā duppārutaṃ vā rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. so rāgānuddhaṃsitena cittena pariḍayhateva kāyena pariḍayhati cetasā. tassa evaṃ hoti — ‘yaṃnūnāhaṃ ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ āroceyyaṃ — rāgapariyuṭṭhitomhi, āvuso, rāgapareto, na sakkomi brahmacariyaṃ sandhāretuṃ; sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’ti. so ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ āroceti — ‘rāgapariyuṭṭhitomhi, āvuso, rāgapareto, na sakkomi brahmacariyaṃ sandhāretuṃ; sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’”ti.
“tamenaṃ sabrahmacārī ovadanti anusāsanti — ‘appassādā, āvuso, kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. aṭṭhikaṅkalūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. maṃsapesūpamā kāmā vuttā bhagavatā ... pe ... tiṇukkūpamā kāmā vuttā bhagavatā... aṅgārakāsūpamā kāmā vuttā bhagavatā... supinakūpamā kāmā vuttā bhagavatā... yācitakūpamā kāmā vuttā bhagavatā... rukkhaphalūpamā kāmā vuttā bhagavatā... asisūnūpamā kāmā vuttā bhagavatā... sattisūlūpamā kāmā vuttā bhagavatā... sappasirūpamā kāmā vuttā bhagavatā bahudukkhā bahupāyāsā, ādīnavo ettha bhiyyo. abhiramatāyasmā brahmacariye; māyasmā sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattī’”ti.
“so sabrahmacārīhi evaṃ ovadiyamāno evaṃ anusāsiyamāno evamāha — ‘ussahissāmi, āvuso, vāyamissāmi, āvuso, abhiramissāmi, āvuso! na dānāhaṃ, āvuso, sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissāmī’”ti.
“seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so tasmiṃ saṅgāme ussahati vāyamati, tamenaṃ ussahantaṃ vāyamantaṃ pare upalikkhanti, tamenaṃ apanenti; apanetvā ñātakānaṃ nenti, tamenaṃ ñātakā upaṭṭhahanti paricaranti. so ñātakehi upaṭṭhahiyamāno paricariyamāno vuṭṭhāti tamhā ābādhā; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. ayaṃ, bhikkhave, catuttho yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
“puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ gāmaṃ vā nigamaṃ vā upanissāya viharati. so pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya tameva gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya pavisati rakkhiteneva kāyena rakkhitāya vācāya rakkhitena cittena upaṭṭhitāya satiyā saṃvutehi indriyehi. so cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati cakkhundriyaṃ; cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. sotena saddaṃ sutvā... ghānena gandhaṃ ghāyitvā ... jivhāya rasaṃ sāyitvā... kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā... manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati manindriyaṃ; manindriye saṃvaraṃ āpajjati. so pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. so araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. so abhijjhaṃ loke pahāya ... pe ... so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi ... pe ... catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
“so evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. so ‘idaṃ dukkhan’ti yathābhūtaṃ pajānāti ... pe ... nāparaṃ itthattāyāti pajānāti”.
“seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo asicammaṃ gahetvā dhanukalāpaṃ sannayhitvā viyūḷhaṃ saṅgāmaṃ otarati, so taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. ayaṃ, bhikkhave, pañcamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu. ime kho, bhikkhave, pañca yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsū”ti. chaṭṭhaṃ.
